Wat is een VPN?

Een 'Virtual Private Network (VPN)' is een veilige verbinding tussen jouw apparaat (bijvoorbeeld je computer of smartphone) en het internet.

Dit ‘virtuele privé netwerk’ stelt je in staat je dataverkeer via een versleutelde, beveiligde verbinding naar een externe server te sturen. Vanuit daar wordt het dataverkeer weer het internet op gestuurd. Je internetverkeer is op deze manier beveiligd én geanonimiseerd.

Als je het internet op gaat, doe je dit met een uniek IP-adres. Je kunt dit adres vergelijken met je telefoonnummer of woonadres, maar dan voor je computer of smartphone.

Het IP-adres is als het ware de persoonlijke identificatiecode van jouw internetverbinding. Het staat op naam en adres van de persoon die de internetprovider betaalt. Zo ben je online herkenbaar en te traceren bij alles wat je doet. Gelukkig kan je dit grotendeels afschermen als je een VPN gebruikt. Door het gebruik van een VPN verandert het IP-adres dat de rest van het internet te zien krijgt. Je gebruikt dus een ander IP-adres dan het IP dat aan jouw apparaat is gekoppeld.

Als je meteen aan de slag wilt met een VPN, kun je hier een kort stappenplan vinden. 

Waarom een VPN gebruiken?

Er zijn diverse redenen waarom mensen een VPN gebruiken. De meest voorkomende redenen zijn online anonimiteit, veiligheid en vrijheid (het omzeilen van online blokkades en censuur).

Anonimiteit en privacy

• Anonimiteit op het internet

Een VPN-verbinding verbergt je IP-adres en locatie. Als gebruiker neem je het IP-adres van de VPN-server aan. Het lijkt daardoor alsof jij je bevindt op de locatie van de server. Hierdoor kunnen websites je echte locatie niet achterhalen. Ook anderen op het internet kunnen je niet langer identificeren via je IP-adres, want ze zien slechts het IP-adres van de VPN-server waarmee jij verbonden bent.

• Anoniem downloaden

Downloaders en uploaders (die bijvoorbeeld gebruikmaken van torrents of Usenet) worden steeds meer gevolgd. Veel mensen willen liever niet dat anderen weten wat ze downloaden en kiezen ervoor om anoniem te downloaden. Downloaden via een VPN is hiervoor de perfecte oplossing.

• Een digitaal persoonsdossier voorkomen

Advertentienetwerken zoals Facebook, Google en Twitter proberen een zo goed mogelijk profiel over hun gebruikers op te bouwen. Deze informatie kan vervolgens worden doorverkocht aan adverteerders of overheden. Het gebruik van een anonieme VPN-verbinding gaat het opbouwen van zo’n dossier tegen. Je privacy wordt beter beschermd en je komt minder gepersonaliseerde advertenties tegen.

Veiligheid op het internet

• Beveiliging tegen hackers en overheden

Er komen steeds meer berichten naar buiten die laten zien hoeveel er op het internet wordt afgeluisterd. Zonder VPN stuur je al je gegevens onbeveiligd het internet op. Je internetverbinding is hierdoor relatief gemakkelijk af te luisteren. Een VPN versleutelt je dataverkeer, waardoor afluisteren geen zin heeft,  je informatie kan niet langer gelezen worden.

• Veilig internetten op publieke netwerken

Het gebruik van openbare wifi-netwerken is riskant. Andere gebruikers (bijvoorbeeld hackers) kunnen namelijk gemakkelijk al je internetverkeer afluisteren of omleiden. De kans dat je creditcardgegevens of de inloggegevens van je e-mail op deze manier gestolen worden, is groot. Door een VPN te gebruiken, versleutel je alle gegevens die je het netwerk op stuurt. Hierdoor hebben hackers niets aan de afgeluisterde internetgegevens. Zij zien slechts een wirwar van tekens (versleutelde data) in plaats van jouw belangrijke gegevens en wachtwoorden.

• Toegang tot bedrijfsnetwerken

Steeds meer bedrijven bieden hun werknemers de mogelijkheid om thuis op hun netwerk in te loggen. Op deze manier kan men veilig vanuit huis werken. Hiervoor worden regelmatig VPN-verbindingen gebruikt. Sterker nog, VPN’s werden in de eerste instantie ontworpen om bedrijfsgegevens te beschermen.

Censuur en blokkades omzeilen

• Censuur en overheidsblokkades tegengaan

In diverse landen (zoals China, Turkije en sommige Arabische en Afrikaanse landen) wordt het internet gecensureerd. Deze landen blokkeren de toegang tot bepaalde internetdiensten (WhatsApp, Google, Skype, Facebook, enzovoort) en websites. Ook in Nederland gebeurt dat. Hier wordt bijvoorbeeld The Pirate Bay geblokkeerd. Een VPN verandert je weergegeven geografische locatie (afhankelijk van de gekozen VPN-server). Zo kun je zulke blokkades omzeilen en toch toegang krijgt tot de geblokkeerde websites en diensten.

• Geografische blokkades omzeilen

Niet alleen overheden doen aan online censuur. Ook online diensten zelf laten bepaalde content vaak alleen in specifieke regio’s zien. Zo kun je in het buitenland online vaak geen Nederlandse televisie kijken. Ook kun je met Netflix in Nederland veel minder films en series kijken dan in Verenigde Staten. Een VPN kan helpen om deze geografische blokkades te omzeilen. Op deze manier krijg je toegang tot een breder aanbod van internetdiensten, zoals online streaming diensten.

Hoe werkt het?

In de praktijk werkt een VPN erg gemakkelijk. Je kiest een aanbieder, sluit een abonnement af en downloadt de VPN-software. Vervolgens kies je de server waarmee je wilt verbinden. De VPN doet de rest.

Zo werkt een VPN

1. De VPN-software versleutelt je internetverkeer en stuurt jouw data over een beveiligde verbinding naar de VPN-server.
2. De VPN-server ontvangt jouw versleutelde internetverkeer en ontsleutelt het internetverkeer, zodat het weer leesbaar wordt.
3. De server stuurt vervolgens het ontsleutelde internetverkeer het internet op. Daarna ontvangt dezelfde server teruggestuurd internetverkeer dat voor jou bedoeld is.
4. Het internetverkeer dat de VPN-server ontvangt wordt vervolgens versleuteld en via de beveiligde verbinding naar jou teruggestuurd.
5. De software op jouw apparaat ontsleutelt het internetverkeer weer, waardoor jij het kunt bekijken.

De VPN-verbinding beveiligt je internetverkeer: door de versleuteling kunnen hackers je data niet zomaar onderscheppen en bekijken. Daarnaast biedt een VPN meer online anonimiteit, doordat je internetverkeer wordt omgeleid via een externe server. Hierdoor registreert de rest van het internet het IP-adres en de locatie van de VPN-server, terwijl jouw echte IP-adres en locatie verborgen blijven.

De VPN-applicatie draait op de achtergrond van je computer, tablet of smartphone. Hier merk je zelf weinig van. Je kunt je computer en het internet gewoon gebruiken zoals je dat gewend bent.

Is een VPN veilig?

Een VPN beveiligt je internetverkeer, maar misschien vraag je je ook af hoe veilig jij bent bij een VPN-provider. Jouw internetverkeer wordt omgeleid en loopt via de servers van de VPN-dienst. De provider kan alles zien wat jij doet en het is daarom belangrijk dat je vertrouwen hebt in jouw VPN-aanbieder. De meeste VPN-services negeren de informatie die bij hen terechtkomt en slaan je gegevens niet op.

Er zijn echter VPN-services die jouw surfgedrag wél bijhouden en jouw data verkopen aan bijvoorbeeld adverteerders. Dit komt vooral voor bij gratis VPN-aanbieders. Deze zijn vaak niet veilig. Het is daarom belangrijk dat je van tevoren onderzoek doet.

Hoe maak je gebruik van een VPN?

Het is heel eenvoudig om zelf een VPN te gebruiken. Allereerst sluit je een abonnement af bij een betrouwbare VPN-aanbieder. Je kunt vaak al voor enkele euro’s per maand een VPN-account bij een kwalitatieve provider afsluiten. Na het registreren kun je met je accountgegevens inloggen op de VPN-software en verbinding maken met een VPN-server van de aanbieder.

De meeste (grote) VPN-aanbieders hebben software voor al je apparaten en besturingssystemen, of het nu gaat om Windows, Mac, iPhone, Android of Linux. Binnen deze programma’s kun je vaak kiezen welk VPN-protocol je wilt gebruiken en met welke servers in welk land je verbonden wilt worden. Binnen enkele klikken heb je vervolgens al verbinding met een VPN-server gemaakt. Vanaf dat moment loopt al je internetverkeer via de beveiligde VPN-verbinding en kun je veiliger, vrijer en anoniemer gebruikmaken van het internet.