“Deze onaanvaardbare cyberaanval is het zoveelste voorbeeld van het aanhoudende patroon van onverantwoordelijk gedrag van Rusland in cyberspace” / Cyberoorlog / Cybercrime | CyberCrimelnfo.nl

De Europese Unie beschuldigt Rusland ervan “kwaadaardige cyberactiviteiten” tegen Oekraïne te hebben uitgevoerd. Eén specifieke aanval, die tegen het satellietnetwerk KA-SAT, wordt scherp veroordeeld. De lidstaten beraden zich om verdere stappen te nemen om Rusland een halt toe te roepen. Dat staat in een persverklaring van de Europese Raad, waar de regeringsleiders van alle 27 EU-landen zitting in hebben.

Cyberaanval satellietnetwerk

Volgens de Raad vond de cyberaanval op het satellietnetwerk één uur voor de invasie van Russische tanks in Oekraïne op 24 februari plaats. De regeringsleiders vermoeden dat Rusland de aanval toen uitvoerde om de inval te vergemakkelijken. De digitale aanval had naar eigen zeggen een “aanzienlijke impact” doordat de communicatie werd verstoord. Niet alleen bedrijven en gebruikers in Oekraïne, maar ook in andere EU-lidstaten hadden last van deze storing.

In felle bewoordingen veroordeelt de Europese Raad dan ook de aanval van Rusland op het satellietnetwerk. “Deze onaanvaardbare cyberaanval is het zoveelste voorbeeld van het aanhoudende patroon van onverantwoordelijk gedrag van Rusland in cyberspace, dat ook een integraal onderdeel uitmaakte van de illegale en ongerechtvaardigde invasie van Oekraïne”, zegt de Raad.

Ze benadrukt dat het gedrag van Rusland indruist tegen alle verwachtingen die leden van de Verenigde Naties (VN) hebben. Staten dienen “verantwoordelijk gedrag” te tonen, zowel in de fysieke wereld als in cyberspace.

Vitale infrastructuur Oekraïne

De Russische cyberaanvallen richten zich onder meer op de vitale infrastructuur van Oekraïne, zo zegt de Raad. Daarmee verwijst ze naar de poging van Russische hackers om het Oekraïense stroomnetwerk plat te leggen. Een ‘militair hackteam’ -vermoedelijk de Russische hackersgroep Sandworm- viel een Oekraïense energieleverancier aan om zo het tij van de Russische invasie te keren. Cybersecurityexperts wisten de aanval af te slaan.

De Europese Raad is bezorgd dat de aanvallen op de vitale sector overslaat naar andere landen en “systemische gevolgen” hebben. De veiligheid van Europese burgers komt daardoor in het geding. Dat laat de EU niet over zijn kant gaan.

“De Europese Unie beraadt zich, in nauwe samenwerking met haar partners, op verdere stappen om dergelijk kwaadwillig gedrag in cyberspace te voorkomen, te ontmoedigen, af te schrikken en aan te pakken”, zo staat er in het persbericht. De Raad belooft om financiële en materiële steun te blijven verlenen aan Oekraïne om de cyberweerbaarheid te vergroten.

Het is de eerste keer dat de Europese Raad zich zo nadrukkelijk uitspreekt tegen Rusland. De EU heeft meer dan eens gewezen op de gevaren van de cyberaanvallen. Rusland rechtstreeks aansprakelijk stellen voor de aanvallen was, politiek gezien, een stap te ver. Wel benadrukte ze dat de aanvallen vanaf Russisch grondgebied werden uitgevoerd. Het Kremlin heeft altijd ontkend ook maar iets te maken te hebben met deze aanvallen.

Russische staatshackers

Uit onderzoek van Microsoft blijkt dat Russische staatshackers sinds het uitbreken van de oorlog verantwoordelijk zijn voor honderden cyberaanvallen. Volgens het Amerikaanse hard- en softwarebedrijf gaat het om zeker 237 aanvallen. Ook verspreidden de hackers desinformatie in de hoop dat het vertrouwen in de Oekraïense overheid zou afnemen. Tot slot zag Microsoft dat “beperkte spionageactiviteiten” waar NAVO-lidstaten bij betrokken waren.

De Google Threat Analysis Group (TAG) meldde onlangs dat met name Russische staatshackers steeds vaker aanvallen uitvoeren. Het gaat voornamelijk om spam- en phishingcampagnes om zo gebruikersnamen en wachtwoorden van Oost-Europese politici, overheidsambtenaren, journalisten en NGO’s te bemachtigen. Tevens zag TAG dat Chinese staatshackers zich vaker richten op Russische doelen.

🔈 Luisterfragment