Uit onderzoek blijkt dat veel posts van kinderen op sociale media circuleren op het Darkweb

Gepubliceerd op 21 mei 2022 om 11:50

Heel wat ouders posten foto's van hun kinderen op sociale media. Maar ze staan niet altijd stil bij de risico's die daarmee gepaard kunnen gaan. Dat blijkt uit een onderzoek van de UGent in Belgie. Die lanceert nu de website "Magditonline.be" met concrete tips voor ouders om hun kinderen veilig af te beelden op sociale media. Ook influencers vinden er meer informatie over hun rechten en plichten.

De eerste schooldag van dochterlief, de nieuwe outfit van zoonlief of meteen een hele gezinsuitstap. Ouders delen massaal foto's van hun kinderen op sociale media. "Sharenting" heet dat, een samentrekking van "to share" en "parenting". 

Ook influencers delen frequent beelden van hun kroost, vaak in het kader van commerciële samenwerkingen. Ze maken dan promotie voor bepaalde producten of diensten en betrekken daar ook hun kinderen bij. Soms wordt zelfs een profiel opgericht op naam van hun kind, de zogenoemde "kidfluencers". 

Onderzoekers van de UGent hebben nu op basis van gesprekken met influencers en allerlei experten zoals Child Focus en het Kinderrechtencommissariaat onderzoek gedaan naar de mogelijke gevolgen voor kinderen als je hen afbeeldt op sociale media. Ze brachten allerlei risico's in kaart en roepen op om goed na te denken wanneer je beelden van kinderen online publiceert. Zeker wanneer daar een commercieel kantje aan zit.

Vier grote gevaren

  • Controleverlies

"Als je iets online plaatst, heb je daar weinig controle over", vertelt Liselot Hudders, professor Communicatiewetenschappen aan de UGent. "De foto's kunnen verder gedeeld en verspreid worden door mensen met slechte bedoelingen. Uit het onderzoek blijkt dat veel posts die mensen van hun kinderen op sociale media plaatsen, circuleren op het Darkweb. Je post bijvoorbeeld foto's van je kind in bad of al spelend met vriendjes in een zwembad. Die foto's worden uit hun context gehaald door mensen met slechte bedoelingen en krijgen al snel een seksuele ondertoon", aldus Hudders. 

  • Online identiteit

Als ouder is het fijn om bepaalde ervaringen te delen met anderen. "Maar de meeste kinderen - vooral jonge - weten niet welke beelden hun ouders van hen online plaatsen", gaat Hudders verder.  "Als ouder bepaal je zelf hoe je je kind in beeld brengt en welke indruk je maakt naar anderen toe. Maar het is onduidelijk wat de impact is voor kinderen op langere termijn. Als zij zelf hun eigen identiteit willen ontwikkelen als tiener slepen zij een rugzak van beelden met zich mee. En dan vooral hoe de ouder het kind wil afbeelden", aldus Hudders.

  • Impact op welzijn van kind

Influencers tonen vaak hun "perfecte" leven. Ze hebben veel commerciële samenwerkingen. Ze krijgen bijvoorbeeld dingen opgestuurd en worden betaald om promotie te maken voor bepaalde merken. En dat kan afgunst opwekken, blijkt uit onderzoek. "Dat uit zich dan bijvoorbeeld in negatieve uitlatingen op sociale media. Die negatieve reacties kunnen een zware impact hebben. Zowel voor de ouders als voor de kinderen", legt Hudders verder uit. "Een kind hecht mogelijk veel meer belang aan twee negatieve reacties op sociale media dan aan honderd positieve. Negatieve onlinereacties kunnen voor hen mentaal heel zwaar zijn en hun zelfbeeld volledig omlaag halen", klinkt het in het onderzoek. 

  • Digitale kinderarbeid?

"Als je als influencer geld verdient met foto's van je kinderen, kan je je gaan afvragen of het gaat om werk en het kan vallen onder kinderarbeid", gaat Hudders verder. De wet op kinderarbeid beperkt in elk geval het aantal werkuren voor kinderen. "Het klopt dat influenceractiviteiten daar niet ondubbelzinnig onder vallen, maar probeer in te schatten of poseren voor een commerciële post niet aanvoelt als ‘werkdruk’", luidt het in het onderzoek.

De influencer zelf

Aan het onderzoek werkten ook heel wat influencers mee. Een van hen is Tinneke Segers. Zij zag bijvoorbeeld een foto van haar dochter die ze postte op Instagram, plots opduiken om een website die namaakkledij verkoopt. "Ik voelde de grond wegzakken", vertelt Tinneke. "Je hoort veel van die verhalen, maar als het je zelf overkomt, is dat heel confronterend." Tinneke wist bijvoorbeeld niet bij wie ze moest gaan aankloppen om de foto in kwestie te rapporteren. "Ik heb contact proberen opnemen met allerlei Chinese instanties, maar ik wist totaal niet wat te doen. Dus het is goed dat er nu een website komt met je rechten en plichten en de juiste doorverwijzingen", aldus Tinneke.

Advies

Met al die bovenstaande risico's gingen de onderzoekers concreet aan de slag. Wat mag nu wel of niet online? En hoe bescherm je je kind op sociale media? De antwoorden op die vragen bundelen ze nu op de website www.magditonline.be. zodat minderjarigen beter beschermd worden én ouders meer bewust worden hoe ze hun kroost veilig online afbeelden. 

Dat kan onder meer aan de hand van deze 9 tips.

  • Geen meerwaarde, geen post: vraag je af of je het beeld aan een vreemde op straat zou tonen.
  • Onherkenbaar is niet onbemind: beeld je kind zo anoniem mogelijk af.
  • Goede afspraken, goede vrienden: praat erover met je kinderen en vraag hun mening.
  • Transparantie is troef: als ouder mag je enkel een profiel aanmaken voor je kind, vanaf 13 jaar, als je het zelf beheert.
  • Denk aan de gevolgen, nu en in de toekomst: een kind kan nog niet goed inschatten wat het later zelf van een beeld zal vinden.
  • Bedenk wie meekijkt: vraag je eerst af wie de beelden kan zien.
  • Laat vrij, maar ondersteun: geef je kind inspraak en laat het kritisch met media omgaan.
  • Think big, think professional: vraag professionele raad en ga je rechten na vooraleer je een contract tekent.
  • Teach what you preach: geef zelf het goede voorbeeld qua mediagebruik.

Bron: ugent.be, magditonline.ugent.be, vrt.be | Sielke Sanen

Meer info over darkweb 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer darkweb nieuws

De jacht op Bohemia/Cannabia: Een kijken achter de schermen van Darkweb-criminaliteit

13 okt 2024 13:25

In deze podcast bespreken we de recente aanpak van de Nederlandse politie tegen een van de grootste darkweb-markten, Bohemia/Cannabia. Deze markt was een belangrijke hub voor illegale activiteiten, waaronder drugshandel en cybercriminaliteit, met een geschatte maandelijkse omzet van 12 miljoen euro. De politie, met behulp van internationale samenwerking en geavanceerde technische middelen, slaagde erin de markt te ontmantelen en de hoofdbeheerders te arresteren. Daarbij werd 8 miljoen euro aan cryptovaluta in beslag genomen. Deze operatie laat zien dat de politie steeds effectiever darkweb-criminelen kan opsporen, ondanks hun pogingen om anoniem te blijven.

Lees meer »

«   »