Strijd tegen wereldwijde drugspost, illegale postorder handel is zeer lucratief
Drugs gaan vanuit Nederland massaal in pakketjes de wereld rond. Criminelen smullen van onze perfecte pakketdiensten. Het wordt de hoogste tijd om een vuist te maken tegen deze drugspost.
Het is een doorsnee straatje in de Eindhovense wijk Stratum waar de bestelbus op de stoep staat, FedEx staat er in paarse en oranje letters op de zijkant. De koerier heeft zojuist een tweede zware doos naar de drempel van het huis getild. Bij het neerzetten, ontsnapt er een wolkje wit poeder uit de doos. In de omschrijving op de doos staat iets over ‘chemicals’ en ‘Shanghai’. Het blijkt uiteindelijk te gaan om ongeveer honderd kilo aan chemicaliën die worden gebruikt bij de fabricatie van synthetische drugs.
Het is puur toeval dat BITE, het ondermijningsteam van de gemeente Eindhoven, begin december op het poeder stuit en het spul in beslag kan nemen. Het adres werd toevallig net op dat moment gecontroleerd omdat er in het verleden een hennepkwekerij zat. De vondst is het zoveelste bewijs van iets wat de opsporingsdiensten al veel langer weten: drugs en daaraan gerelateerd spul gaat vanuit Nederland via pakketjes massaal de wereld over. Maar ook binnen de landsgrenzen vervoeren pakketdiensten allerlei verboden stoffen. Afspreken met de drugsdealer op schimmige plekken is dus niet meer nodig. Op het Darkweb, het schimmige deel van internet, zijn pretpillen en andere harddrugs bereikbaar met één klik van de muis. ’s Avonds voor tien uur besteld, de volgende ochtend in de brievenbus.
Speerpunt
Sinds twee jaar is er een speciaal team dat de snel groeiende bezorging van drugs via de post de kop in probeert te drukken. Inmiddels heeft ook de Taskforce Brabant-Zeeland deze vorm van criminaliteit tot speerpunt gemaakt. En met reden. Vorig jaar ontdekte de politie in Boxtel een heus distributiecentrum voor harddrugs. Xtc, designerdrug fentanyl, cocaïne, ketamine, lsd, flakka, het kon via internet allemaal bij de Boxtelnaren worden besteld. Elke drugsbestelling verdween in een pakketje dat via de PostNL vestiging van de lokale Gamma de wereld in werd gestuurd. De zeer lucratieve illegale postorder handel kwam aan het licht nadat de Finse douane 61 drugspakketten onderschepte. Ook in Roosendaal en Tilburg werden vergelijkbare centra gevonden.
„Nederland is een distributieland, wij zijn qua logistiek van een ongekend niveau in de wereld. Daar maken ook die criminelen handig gebruik van”, zegt burgemeester Anton Ederveen van Valkenswaard, die leiding geeft aan het project van de Taskforce. „Bij de Belgische grens was laatst nog een gerichte controle. Van de 1100 pakketten die werden onderschept, waren er 300 waar drugs in zaten.” In Australië zijn ze ondertussen al zo wantrouwend dat elk pakketje met NL sticker wordt gecontroleerd, zoals er ook in Engeland strenge inspectie geldt bij Hollandse post.
Controles
Vanuit het buitenland wordt er steeds steviger op aangedrongen dat Nederland zelf in actie moest komen tegen deze vorm van criminaliteit. Inmiddels heeft de politie handen ineen geslagen met de ‘Grote Zes’ in de Nederlandse pakketbranche, PostNL, DHL, DPD, GLS, TNT/FedEX en UPS. Bij marktleider PostNL vinden al steekproefsgewijze controles plaats. Onder andere met drugshonden worden wekelijks pakketten onderzocht van bijvoorbeeld verdachte goederenstromen. Bij 230 controles werden 43.000 pakketjes gecontroleerd. In 800 daarvan bleken verdovende middelen te zitten, variërend van cannabis tot cocaïne. En dat is nog maar het topje van de ijsberg. Jaarlijks worden er in Nederland 200 miljoen pakketjes verstuurd. Het is alleen al uit praktisch oogpunt onmogelijk om die allemaal met drugshonden te controleren. Bovendien hebben opsporingsdiensten te maken met het fenomeen ‘Briefgeheim’. Die geldt niet voor postpakketten (lees: dozen), maar wel voor iets wat door kan gaan voor een brief. Er moet een rechter aan te pas komen om te bepalen of de kleinere pakketjes mogen worden geopend.
Opheffen
Justitie pleit er al langer voor om het briefgeheim op te heffen voor alle soorten pakketten. Ederveen denkt, ook vanwege het praktische probleem, alvast aan een andere oplossing. „Dit is de slimste regio van het land. Er zou een techniek moeten worden bedacht waarbij je bijvoorbeeld met een soort röntgen automatisch alle pakketten op drugs of wapens kunt controleren.”
Dat de hoeveelheid drugspost toeneemt, blijkt ook uit het feit dat steeds meer willekeurige Brabantse burgers worden verrast door een retour gezonden drugsbestelling op hun deurmat. „Criminelen gebruiken bij het versturen van de pakketten veelal valse, maar wel bestaande, adressen”, zeggen John Kiers en Bianca van Melis van de Taskforce. „Als er dan een pakketje retour komt of wordt onderschept, blijven zij buiten beeld. Zo kwamen we ooit uit bij een elektriciteitshuisje tussen de weilanden. Dat was door criminelen als vals ontvangstadres gebruikt.”
Om extra drempels voor die criminelen op te werpen, worden er wat de Taskforce betreft, grondigere maatregelen genomen. Kiers: „Als je bij de balie van de Jumbo een pakketje komt ophalen, zul je je moeten legitimeren. Anders krijg je niks mee. Maar andersom, als je een pakketje gaat versturen, hoef je niks te laten zien. Dat is natuurlijk ideaal voor die criminelen, die zetten gewoon een vals verzendadres op de doos. Maar eigenlijk zou het zo moeten zijn dat iedereen die een pakketje verstuurt, zich moet legitimeren. Als je de barcode van zo’n pakketje scant, dat je de naam van de verzender ziet.”
Verder ligt de focus op de koeriers. Want dat logistiek Nederland alleen onbewust de drugspost meesjouwt, wil er bij de Taskforce niet in. Na een onderzoek vorig jaar naar dubieuze autoverhuurbedrijven in Tilburg, viel op dat er wel heel veel busjes aan zelfstandige koeriers werden verhuurd. „Blijkbaar hebben die chauffeurs een belang dat die busjes niet op hun naam staan”, concludeert burgemeester Ederveen. ,,Dat is natuurlijk opvallend.”
Zwakste schakel
Eens te meer omdat er vanuit de grote zes pakketbedrijven signalen komen dat koeriers door criminelen worden benaderd, of onder druk gezet. Kiers: „Dan weten ze dat een chauffeur een vaste route heeft in een bepaalde wijk. Als daar een pakketje moet worden bezorgd, komt die dus altijd in dezelfde bus terecht. Dan benaderen die criminelen zo’n chauffeur en zeggen bijvoorbeeld: ‘Als je op dat adres een pakketje moet afgeven, wordt die voor de deur door iemand opgehaald.’”
Koeriers worden door criminelen benaderd en onder druk gezet
Volgens collega Van Melis zijn de chauffeurs in die zin de zwakste schakel: „Zonder ze daarmee allemaal over één kam te scheren, hoor. Maar daar ligt een risico. Om koerier te worden, heb je geen diploma nodig, maar alleen een rijbewijs.” Ze wijst naar een uitzending van tv-programma Kassa waaruit bleek dat koeriers soms maar 70 cent per bezorgd pakketje krijgen betaald. Ze moeten dan ongeveer 22 pakketjes per uur bezorgen om enigszins iets te verdienen. ,,Dan ben je dus ook eerder gevoelig voor het aanbod van een crimineel om voor een pak geld even de andere kant op te kijken.”
Register
Enkele grote postbedrijven werken met veel freelancers. Alleen al in de drie zuidelijke provincies staan meer dan 3300 van dit soort koeriers ingeschreven. Daardoor is er weinig zicht op wat er onderweg gebeurt, beseft ook branchevereniging Transport en Logistiek Nederland. Die dringt er bij de grote postbedrijven op aan dat zij zelfstandige koeriers om een VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) gaan vragen.
„We hebben daarnaast een waarschuwingsregister. Daarin staan de chauffeurs die nog niet zijn veroordeeld – en dus wel een VOG zouden krijgen - maar wel zijn ontslagen omdat ze frauduleus hebben gehandeld”, aldus een woordvoerder, die verder pleit voor een uitbreiding van de bestaande transportvergunning. „Die geldt nu alleen voor chauffeurs met een truck of bus vanaf 500 kilo laadvermogen. Wij willen dat die voor iedereen gaat gelden.”
Volgens Kiers is er nog een zwakke plek in de regelgeving met het fenomeen ‘transportmanager’. Met één transportvergunning kun je vier bedrijven met ieder maximaal 50 chauffeurs laten rijden. Kiers: „De daadwerkelijke chauffeur blijft dus buiten beeld. Via deze tussenpersoon, de transportmanager die over een vergunning beschikt, kan hij zonder de benodigde papieren aan de slag. Dat kan niet de bedoeling zijn.”
Bestelbus
Het zijn stuk voor stuk drempels die het probleem rond de drugspost moeten aanpakken. Maar de politie zou niet de politie zijn als er ook een beroep wordt gedaan op de gemiddelde Nederlander. De bestelbus hoort, mede dankzij de enorme vlucht die internetverkoop heeft genomen, bij het straatbeeld. Elk uur rijden er drie koeriers voorbij je huis. Overal zijn afhaal- en bezorg punten. Dat varieert van een balie bij de supermarkt tot in een sportschool.
Toch mogen we volgens Kiers wel alerter zijn. „Op camerabeelden zagen we ooit hoe iemand een verdacht pakketje ging versturen. Die man had een capuchon over zijn hoofd getrokken en handschoenen (lees: geen vingerafdrukken) aan. Maar het was midden in de zomer! Nog zoiets. In een pakketje met drugs dat naar Australië werd gestuurd, zaten volgens de beschrijving kattenkorrels. Wie gaat er nu kattenkorrels naar Australië sturen en daar 60 euro verzendkosten voor betalen? Op dat soort dingen moet we állemaal alert zijn. Dan pas los je dit probleem op.”
Finse vertraging
Het onderzoek naar het Boxtelse postorderbedrijf voor chemische drugs heeft flinke vertraging opgelopen. Anderhalf jaar na de ontmanteling van de vermeende drugsbende wordt er nog altijd gewacht op stukken die uit het Fins moeten worden vertaald. In Finland onderschepte de douane 61 pakketten met drugs. De vondst leidde uiteindelijk naar een bedrijfspand in Boxtel van waaruit pakketjes met drugs als xtc, cocaïne en lsd werden verstuurd. Verder moet er bij het Nederlands Forensisch Instituut nog een handschrift vergelijkend onderzoek worden gedaan.
Het bedrijf zou worden gerund door de Boxtelnaren Alex P. en Martijn de K. Beiden werden in de zomer van 2017 opgepakt, maar zijn inmiddels op vrije voeten. Er zijn nog vijf andere verdachten in beeld, onder wie een Helmonder en een Beek en Donkenaar.
Bron: Chiel Timmermans AD.nl
Reactie plaatsen
Reacties