Een stijging  van 45% ten opzichte van 2020. Toen was het bedrag $ 7,8 miljard (6,8 miljard euro). Volgens Chainalysis was 'DeFi' het zwaarst getroffen segment van crypto en 'Rug pulls' was goed voor meer dan $2,8 miljard (2,4 miljard euro) van het gestolen geld.

Een 'Rug pull' is wanneer de koers van een cryptovaluta in korte tijd met 100% daalt en 'DeFI' staat voor Decentralized Finance. Dit is de beweging die gedecentraliseerde netwerken en blockchains gebruikt om traditionele financiële producten om te zetten in vertrouwensloze en transparante protocollen die zonder tussenpersonen werken. De Nederlandse vertaling van DeFi is gedecentraliseerde financiering. 

Maar die cijfers vertellen niet het volledige verhaal. Het gebruik van cryptocurrency groeit sneller dan ooit tevoren. Over alle cryptocurrencies die door Chainalysis worden gevolgd groeide het totale transactievolume tot $ 15,8 biljoen in 2021. Een stijging van 567% ten opzichte van de totalen van 2020. Gezien die brullende adoptie is het geen verrassing dat meer cybercriminelen cryptocurrency gebruiken. Maar het feit dat de toename slechts 79% was is misschien wel de grootste verrassing van allemaal.

Daling transacties met illegale adressen

Transacties met illegale adressen vertegenwoordigden slechts 0,15% van het cryptocurrency-transactievolume in 2021, ondanks dat de ruwe waarde van het illegale transactievolume het hoogste niveau ooit bereikte. Let wel, bij dit cijfer moeten we opmerken dat het waarschijnlijk zal stijgen naarmate Chainalysis meer adressen identificeert die verband houden met illegale activiteiten en hun transactieactiviteit opneemt in de historische volumes. Zo ontdekte Chainalysis onderzoekers bijvoorbeeld in hun laatste Crypto Crime Report dat 0,34% van het cryptocurrency-transactievolume van 2020 geassocieerd was met illegale activiteiten, het cijfer is nu verhoogd naar 0,62%. Toch suggereren de jaarlijkse trends dat met uitzondering van 2019 (een extreem uitschieterjaar voor op cryptocurrency gebaseerde criminaliteit, grotendeels te wijten aan het PlusToken Ponzi-schema) criminaliteit een steeds kleiner onderdeel wordt van het cryptocurrency-ecosysteem. Het vermogen van wetshandhaving om op cryptocurrency gebaseerde criminaliteit te bestrijden, evolueert ook. We hebben hier in 2021 verschillende voorbeelden van gezien, van de CFTC die aanklachten indient tegen verschillende beleggingszwendel, tot de verwijdering door de FBI van de productieve REvil-ransomware groep.

We moeten echter ook de positieve punten van de groei van legaal gebruik van cryptocurrency in evenwicht brengen met het inzicht dat $ 14 miljard aan illegale activiteiten een aanzienlijk probleem vormt. Crimineel misbruik van cryptocurrency creëert enorme belemmeringen voor verdere acceptatie, verhoogt de kans dat beperkingen worden opgelegd door overheden en het ergste van alles is dat onschuldige mensen over de hele wereld het slachtoffer worden. In dit rapport leggen de onderzoekers precies uit hoe en waar de op cryptocurrency gebaseerde criminaliteit is toegenomen, duiken ze in de nieuwste trends onder verschillende soorten cybercriminelen en vertellen ze hoe cryptocurrency-bedrijven en wetshandhavingsinstanties over de hele wereld reageren. 

Veranderingen in 2021

Wat is er het afgelopen jaar veranderd? Laten we beginnen met te kijken naar welke soorten op cryptocurrency gebaseerde criminaliteit in 2021 het meest zijn toegenomen door transactievolume.

Twee categorieën vallen op door hun groei: gestolen geld en in mindere mate oplichting. DeFi is voor beiden een groot deel van het verhaal.

Laten we beginnen met oplichting. De inkomsten uit oplichting stegen in 2021 met 82% tot $ 7,8 miljard aan cryptocurrency die van slachtoffers werd gestolen. Meer dan $ 2,8 miljard van dit totaal (wat bijna gelijk is aan de toename ten opzichte van het totaal van 2020 ) kwam van rug pulls, een relatief nieuw soort zwendel waarbij ontwikkelaars bouwen wat legitieme cryptocurrency-projecten lijken te zijn (wat betekent dat ze meer doen dan alleen portefeuilles opzetten om cryptocurrency te ontvangen voor bijvoorbeeld frauduleuze investeringsmogelijkheden) voordat ze het geld van de beleggers stelen en verdwijnen. Houd er ook rekening mee dat deze cijfers voor rug pull-verliezen alleen de waarde vertegenwoordigen van het geld van beleggers dat is gestolen, en niet verliezen van het daaropvolgende waardeverlies van de DeFi-tokens na een rugpull.

We moeten opmerken dat ongeveer 90% van de totale waarde die verloren is gegaan aan rug pulls in 2021 kan worden toegeschreven aan één frauduleuze gecentraliseerde uitwisseling genaamd Thodex. De CEO verdween toen gebruikers het geld niet uitgekeerd kregen toen sommige gebruikers stopten. Een andere rug pulls die Chainalysis in 2021 volgde, betrof echter DeFi-projecten. In bijna al deze gevallen hebben ontwikkelaars investeerders misleid om tokens te kopen die zijn gekoppeld aan een DeFi-project. Waarna ze alles plunderden en de waarde van het token naar nul kelderde.

De onderzoekers zijn van mening dat rug pulls om twee gerelateerde redenen gebruikelijk is in DeFi. Een daarvan is de hype. Het DeFi-transactievolume is in 2021 met 912% gegroeid en de ongelooflijke rendementen op gedecentraliseerde tokens zoals Shiba Inu hebben velen enthousiast gemaakt om te speculeren op DeFi-tokens. Tegelijkertijd is het heel gemakkelijk voor mensen met de juiste technische vaardigheden om nieuwe DeFi-tokens te maken en ze op beurzen te laten vermelden, zelfs zonder een code-audit. 

Een code-audit is een onafhankelijke beoordeling van broncode waarbij de code achter een nieuw token of DeFi-project geanalyseerd wordt en publiekelijk bevestigt wordt door een erkend bestuur.

 Veel beleggers hadden waarschijnlijk kunnen voorkomen dat ze geld verloren aan rug pulls als ze zich hadden vastgehouden aan DeFi-projecten die een code-audit hadden ondergaan.

Maar diefstal van cryptocurrency groeide nog meer met ongeveer $ 3,2 miljard aan gestolen cryptocurrency in 2021 (een stijging van 516% in vergelijking met 2020. Ongeveer $ 2,2 miljard van die fondsen) 72% van het totaal van 2021 werd gestolen uit DeFi-protocollen. De toename van DeFi-gerelateerde diefstallen vertegenwoordigt de versnelling van een trend die we ook vorig jaar al zagen. 

In 2020 werd iets minder dan $ 162 miljoen aan cryptocurrency gestolen van DeFi-platforms, wat 31% was van het totale gestolen bedrag van het jaar. Dat alleen al betekende een stijging van 335% ten opzichte van het totaal gestolen van DeFi-platforms in 2019. In 2021 steeg dat cijfer nog eens met 1.330%. Met andere woorden, naarmate DeFi is blijven groeien, is ook het probleem met gestolen geld gegroeid.

De meeste gevallen van diefstal uit DeFi-protocollen zijn terug te voeren op fouten in de slimme contractcode die van toepassing is op die protocollen die hackers misbruiken om geld te stelen, vergelijkbaar met de fouten die rug pulls mogelijk maken.

We hebben ook een aanzienlijke groei gezien in het gebruik van DeFi-protocollen voor het witwassen van illegale fondsen, een misdaad waarvan we in 2020 diverse voorbeelden zagen en die in 2021 vaker voorkwam. In onderstaande grafiek zie je de groei van illegale fondsen ontvangen door verschillende soorten diensten in 2021 in vergelijking met 2020.

DeFi-protocollen zagen veruit de grootste groei in het gebruik voor het witwassen van geld met 1.964%.

DeFi is een van de meest spannende gebieden van het bredere cryptocurrency-ecosysteem en biedt enorme kansen voor zowel ondernemers als gebruikers van cryptocurrency. Maar het is onwaarschijnlijk dat DeFi zijn volledige potentieel zal realiseren als dezelfde decentralisatie die het zo dynamisch maakt, ook wijdverspreide oplichting en diefstal mogelijk maakt. Een manier om dit te bestrijden is betere communicatie - zowel de private als de publieke sector hebben een belangrijke rol hier in bij het helpen van investeerders om te leren hoe ze dubieuze projecten kunnen vermijden. Op de langere termijn moet de industrie mogelijk ook drastischere stappen ondernemen om te voorkomen dat tokens die verband houden met mogelijk frauduleuze of onveilige projecten op grote beurzen worden genoteerd.

Veelbelovende ontwikkeling

Een veelbelovende ontwikkeling in de strijd tegen cryptocurrency-gerelateerde criminaliteit is het groeiende vermogen van wetshandhaving om illegaal verkregen cryptocurrency in beslag te nemen. In november 2021 kondigde de IRS Criminal Investigations bijvoorbeeld aan dat het in 2021 voor meer dan $ 3,5 miljard aan cryptocurrency in beslag had genomen (allemaal van niet-fiscale onderzoeken ) wat neerkomt op 93% van alle fondsen die in die periode door de divisie in beslag zijn genomen. We hebben ook verschillende voorbeelden gezien van succesvolle inbeslagnames door andere instanties, waaronder $ 56 miljoen in beslag genomen door het ministerie van Justitie in een onderzoek naar cryptocurrency-zwendel, $ 2,3 miljoen in beslag genomen van de ransomware-groep achter de colonial pipeline-aanval en een niet-bekendgemaakt bedrag in beslag genomen door het Israëlische Nationale Bureau voor terrorismefinanciering in een zaak met betrekking tot terrorismefinanciering.

Cryptocurrency in bezit van criminelen

Dit roept een interessante vraag op: hoeveel cryptocurrency houden criminelen momenteel vast?

Het is onmogelijk om het zeker te weten, maar we kunnen een schatting maken op basis van de huidige holdings van adressen die Chainalysis heeft geïdentificeerd als geassocieerd met illegale activiteiten. Als we dat als uitgangspunt aanhouden zien we dat in begin 2022 er ten minste $ 10 miljard aan cryptocurrency aanwezig waren op portefeuilles die verband houden met diefstal van cryptocurrency. Adressen die verband houden met darkweb-markten en met oplichting dragen ook aanzienlijk bij aan dit cijfer.

Laten we cryptocurrency veiliger maken

DeFi-gerelateerde misdaad en criminele cryptocurrency-balansen zijn slechts één aandachtsgebied van dit rapport. De onderzoekers kijken ook naar de nieuwste gegevens en trends over andere vormen van op cryptocurrency gebaseerde criminaliteit, waaronder:

• De voortdurende dreiging van ransomware
• Op cryptocurrency gebaseerd witwassen van geld
• De rol van nationale statelijke actoren in op cryptocurrency gebaseerde criminaliteit
• NFT-gerelateerde fraude
• En nog veel meer!

Naarmate cryptocurrency blijft groeien, is het absoluut noodzakelijk dat de publieke en private sector samenwerken om ervoor te zorgen dat gebruikers veilig transacties kunnen uitvoeren en dat criminelen deze nieuwe activa niet kunnen misbruiken. 

Deze blog is een voorproefje van het '2022 Crypto Crime Report van Chainalysis' dat in februari beschikbaar komt.

Aanmelden voor een exemplaar van het rapport van Chainalysis dat in februari uitkomt kun je doen op de website van Chainalysis.

Het rapport van vorig jaar kun je hieronder downloaden

Bron: chainalysis.com

Meer info over crypto crime 

Bekijk alle vormen en begrippen

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer nieuws over Crypto crime