Analyse van kwetsbaarheden op het gebied van cyberbeveiliging december 2024

Deze podcast is AI-gegeneerd.

December 2024 was een bijzonder drukke en uitdagende periode in de wereld van cyberbeveiliging. Waar voorgaande maanden al gekenmerkt werden door frequente meldingen van nieuwe kwetsbaarheden en exploits, leek december daar nog een schepje bovenop te doen. Het is duidelijk dat cyberdreigingen steeds verfijnder worden en dat geen enkele sector volledig immuun is. In dit artikel willen we de belangrijkste kwetsbaarheden en beveiligingsincidenten van de afgelopen maand op een overzichtelijke manier presenteren. Zo proberen we “het onzichtbare zichtbaar te maken” voor zowel bedrijven als particulieren.

Een van de opvallendste ontwikkelingen is dat kritieke zwakke plekken zich niet beperken tot alleen grote bedrijfsnetwerken of industriële systemen. Deze maand ontdekten onderzoekers bijvoorbeeld een ernstig lek in Lorex wifi-beveiligingscamera’s, waarmee ongeautoriseerde toegang tot live videostreams mogelijk was. Ook huishoudelijke routers bleken kwetsbaar: het merk Billion Electric kreeg te maken met een kritieke kwetsbaarheid (CVE-2024-11980) die kwaadwillenden de kans gaf om complete router-instellingen over te nemen. Dergelijke voorbeelden bevestigen nogmaals dat thuisnetwerken net zo goed een geliefd doelwit zijn, zeker wanneer deze toegang bieden tot waardevolle gegevens of gevoelige bedrijfsinformatie van zzp’ers en thuiswerkers.

In de industriële sector was er eveneens volop aandacht voor beveiligingsissues. Zo kwamen er meldingen van kritieke kwetsbaarheden in ABB’s ASPECT-systeem, dat vaak wordt ingezet voor industriële automatisering. Zulke zwakke plekken kunnen resulteren in sabotage, productie-onderbrekingen of datalekken binnen essentiële processen. Een andere zorgwekkende melding betrof mySCADA myPRO-software, een platform dat in diverse industriële omgevingen wordt gebruikt om processen te monitoren en te besturen. De ontdekte lekken stelden aanvallers in staat om zichzelf uitgebreide rechten toe te eigenen, wat mogelijk kon leiden tot het manipuleren van cruciale procesbesturing.

Daarnaast is december van oudsher de maand waarin veel bedrijven terugblikken op hun cyberweerbaarheid. De ervaring leert dat tijdens de feestdagen de personeelsbezetting lager is, terwijl cybercriminelen juist in deze periode soms intensiever opereren. De kwetsbaarheden die in deze maand aan het licht zijn gekomen, bevestigen nogmaals de noodzaak voor continu patch-beheer en een actief veiligheidsbeleid. Met dit artikel hopen we je praktische inzichten en aandachtspunten te geven zodat je goed voorbereid het nieuwe jaar ingaat, gewapend met de nieuwste kennis over kwetsbaarheden en de bijbehorende risico’s.

Kritieke zwakheden in netwerken en iot

Een thema dat in december sterk naar voren kwam, is het grote aantal kwetsbaarheden in netwerken en zogenoemde ‘Internet of Things’(IoT)-apparaten. Steeds meer apparaten zijn verbonden met het internet, variërend van beveiligingscamera’s en routers tot slimme thermostaten en industriële sensoren. Hoewel dit voordelen biedt op het gebied van gebruiksgemak en data-inzichten, brengt het ook significante risico’s met zich mee.

Zo kwamen er deze maand diverse meldingen over onveilige routerconfiguraties en firmwareproblemen. Zyxel lanceerde firmware-updates om meerdere kritieke lekken te dichten die toegang tot de routerinstellingen gaven, zonder dat daar een sterk wachtwoord voor nodig was. Daarnaast dook een kwetsbaarheid op in TP-Link Archer AXE75 routers, die aanvallers in staat stelde om de router op afstand over te nemen. In beide gevallen gold dat de problemen te herleiden waren tot verouderde softwarecomponenten en ontoereikende beveiligingsprotocollen.

Niet alleen routers, maar ook industriële en zakelijke netwerkapparatuur bleek doelwit. Ruijie Networks’ IoT-apparaten kregen te maken met beveiligingslekken die het mogelijk maakten om ongeautoriseerde firmwareupdates uit te voeren. Hierdoor konden aanvallers niet alleen de standaardfuncties manipuleren, maar zelfs de hardware onbruikbaar maken of binnendringen in achterliggende bedrijfsnetwerken. In Four-Faith routers werd eveneens een kritieke kwetsbaarheid ontdekt, waardoor kwaadwillenden op afstand systeemrechten konden bemachtigen. Dit vergrootte het risico op datadiefstal en mogelijke spionage in bijvoorbeeld kritieke infrastructuur, zoals energiecentrales of verkeerssystemen.

Een ander punt van zorg betreft de Wi-Fi-beveiliging van camera’s en andere bewakingsoplossingen. Zoals eerder vermeld, troffen onderzoekers in Lorex wifi-beveiligingscamera’s een ernstig lek aan. Door de kwetsbare authenticatiemethode konden aanvallers zich toegang verschaffen tot camerabeelden. Dit is niet alleen een schending van de privacy, maar kan ook worden gebruikt om een locatie te verkennen voordat een fysieke inbraak wordt gepleegd.

Verder gaven verschillende leveranciers, waaronder Sophos, Fortinet en DrayTek, patches uit voor firmware-updates die bedoeld zijn om kritieke lekken te repareren. Zo bleek Fortinet Wireless Manager kwetsbaar voor een aanval waarbij adminsessie-tokens gestolen konden worden, wat de aanvaller directe beheerdersrechten gaf. Deze incidenten laten zien dat netwerkapparatuur vandaag de dag verder gaat dan het simpelweg doorgeven van datapakketten: het is een essentiële schakel in de totale beveiliging van een organisatie of huishouden.

Aandacht voor software, frameworks en webapplicaties

Naast hardware kwamen ook veel softwaretoepassingen en frameworks in de schijnwerpers te staan door het ontdekken van nieuwe kwetsbaarheden. Denk daarbij aan toepassingen die wereldwijd door miljoenen gebruikers en bedrijven worden ingezet, zoals Veeam-oplossingen en Apache-software. Zo werd er een kritieke RCE-kwetsbaarheid (Remote Code Execution) gevonden in de Veeam Service Provider Console, waardoor een kwaadwillende op afstand code kon uitvoeren. Daarnaast bleken in Veeam Backup & Replication kwetsbaarheden te zitten die de gegevensbeveiliging in gevaar konden brengen. Voor organisaties die vertrouwen op Veeam voor hun back-up en disaster recovery-strategie is het van levensbelang deze patches zo snel mogelijk te installeren.

Webapplicaties en contentmanagementsystemen (CMS) waren ook niet vrij van problemen. WordPress-thema’s als Sweet Date en Woffice werden getroffen door lekken die criminelen in staat stelden om ongeautoriseerde acties uit te voeren op de achterliggende database of het beheerderspaneel. Een ander risico betrof de WPForms plugin, waarmee 6 miljoen WordPress-sites gevaar liepen. Dergelijke lekken zijn extra gevaarlijk, omdat WordPress bij uitstek een populair platform is, zowel voor hobbybloggers als voor professionele websites. Wanneer een thema of plugin niet up-to-date is, biedt het een makkelijke ingang voor aanvallers.

Ook ontwikkelframeworks en bibliotheken kregen te maken met kritieke kwetsbaarheden. Voorbeelden zijn de lekken in AsyncHttpClient (die Java-applicaties raakten), Apache Struts 2 (waarbij RCE mogelijk was) en het Spring Framework (CVE-2024-38819). Omdat deze componenten in talloze applicaties als ‘onderliggende motor’ draaien, kan één enkel securitylek bijzonder veel eindgebruikers raken. Zo werd er deze maand een backdoor ontdekt in de Solana Web3.js-library, waardoor privé-sleutels van gebruikers in handen van criminelen konden vallen. Dit incident benadrukt dat zelfs nieuwe technologieën, zoals blockchain en cryptovaluta, niet automatisch gevrijwaard zijn van beveiligingsproblemen.

Daarnaast moet ook Kritieke Kwetsbaarheid in Mullvad VPN (CVE-2024-55884) niet worden onderschat. VPN-diensten worden vaak gezien als een extra beveiligingslaag tegen afluisteren en ongewenste meekijkers, maar wanneer er een lek in de VPN-software zelf wordt ontdekt, kan dit juist het tegenovergestelde effect hebben. Gebruikers die dachten beschermd te zijn, lopen dan onverwacht risico. Dit geldt overigens ook voor andere populaire VPN-diensten: een enkele bug kan de hele keten onveilig maken.

Microsoft patch tuesday en zero-day kwetsbaarheden

Elk jaar kijken veel securityprofessionals en systeembeheerders met bijzondere aandacht uit naar de patchrondes van Microsoft, ook wel bekend als “Patch Tuesday.” Deze maand stond in het teken van 71 verholpen kwetsbaarheden, waarvan 16 als kritiek werden bestempeld. Daarnaast werd er een zero-day lek gedicht (CVE-2024-49138) dat al actief werd misbruikt. Deze zero-day bevond zich in de Windows Common Log File System Driver en stelde aanvallers in staat om systeemrechten te verkrijgen, wat inhoudt dat zij volledige controle over het apparaat kregen. Microsoft gaf aan dat het lek in het wild werd aangetroffen, maar gaf (tot op heden) beperkte informatie over de exacte aanvalsmethode.

Naast de zero-day richtten de updates zich onder meer op beveiligingslekken in Microsoft Office, Windows Remote Desktop Services en Edge. Met name het lek in Remote Desktop Services kreeg veel aandacht omdat het potentieel tot een RCE-scenario kan leiden, hetgeen gevaarlijk is in netwerkomgevingen waar meerdere systemen aan elkaar gekoppeld zijn. Dit is extra relevant voor bedrijven die hybride werk ondersteunen en veel gebruikmaken van remote verbindingen.

De patchronde onderstreepte ook het belang van het blijven monitoren van verouderde Windows-versies. Microsoft stopt geleidelijk de uitgebreide ondersteuning van bepaalde oudere besturingssystemen, waardoor er geen automatische beveiligingsupdates meer uitrollen. Gebruikers van dergelijke verouderde systemen lopen extra risico omdat zij mogelijk geen patches ontvangen voor nieuwe kwetsbaarheden. Organisaties die nog op deze versies draaien, worden dringend aangeraden om te migreren naar nieuwere varianten of extra beveiligingslagen in te zetten, zoals strenge netwerksegmentatie en geavanceerde endpointbeveiliging.

Verder kwamen ook andere leveranciers met dringende updates om ernstige lekken te verhelpen. Adobe bracht een noodpatch uit voor ColdFusion, een platform dat door veel bedrijven wordt gebruikt voor het bouwen van dynamische webapplicaties. In sommige gevallen kunnen lekken in ColdFusion leiden tot volledige systeemovername of tot ongeautoriseerde toegang tot gevoelige bedrijfsgegevens. Google rolde tegelijkertijd updates uit voor Chrome om een ernstige beveiligingsfout in de V8 JavaScript-engine te verhelpen. Deze fout maakte het mogelijk om via malafide JavaScript-code gegevens te ontfutselen of extra software te installeren zonder medeweten van de gebruiker.

Conclusies en aanbevelingen voor de toekomst

De gebeurtenissen van december 2024 vormen een helder signaal dat cyberdreigingen zich in rap tempo ontwikkelen en dat geen enkel platform, apparaat of softwarepakket vrij is van risico. Of het nu gaat om IoT-apparaten, industriële besturingssystemen of alledaagse softwaretoepassingen, overal duiken nieuwe zwakke plekken op. De lijst met kwetsbaarheden groeit onverminderd door, en het is aan gebruikers, bedrijven en beveiligingsexperts om proactief te blijven optreden.

Met het oog op de toekomst zijn er een aantal belangrijke lessen en aanbevelingen:

1. Regelmatig patchen en updaten
   Het klinkt als een open deur, maar een groot deel van de geslaagde aanvallen vindt nog steeds plaats op systemen die niet tijdig geüpdatet zijn. Zorg dat je software, firmware en besturingssysteem altijd up-to-date zijn. Veel leveranciers bieden automatische updatefuncties—schakel die in.

2. Segmentatie en toegangsbeperkingen
   Door het opdelen (segmenteren) van je netwerk in aparte zones, beperk je de schade als er in één zone een lek wordt ontdekt. Daarnaast is het verstandig om te werken met het principe van ‘least privilege’, zodat gebruikers en systemen alleen toegang hebben tot wat ze strikt nodig hebben.

3. Bewustwording en training
   Technologie alleen is niet genoeg. Medewerkers, eindgebruikers en zelfs externe partners moeten zich bewust zijn van de meest voorkomende aanvalsvectoren, zoals phishing en social engineering. Regelmatige training vergroot de alertheid en kan een eerste barrière vormen tegen menselijke fouten.

4. Gebruik van meervoudige verificatie (MFA)
   Door MFA in te schakelen op kritieke diensten, zoals e-mail, VPN-toegang en beheertools, verminder je aanzienlijk de kans dat een aanvaller ongeoorloofd kan inloggen, zelfs als wachtwoorden zijn buitgemaakt.

5. Actieve monitoring en incidentrespons
   Het is belangrijk om een goed doordacht incidentresponsplan te hebben. Activeer logging en monitoring waar mogelijk, zodat verdachte activiteiten snel gedetecteerd worden. Een tijdige respons kan het verschil maken tussen een kleine verstoring en een grootschalige gegevensdiefstal.

6. Evaluatie van leveranciers en third-party software
   Veel organisaties leunen op externe tools en diensten. Houd rekening met het feit dat ook leveranciers kwetsbaar kunnen zijn. Controleer regelmatig of third-party software up-to-date is en of er beveiligingsaudits worden uitgevoerd.

7. Plan voor de lange termijn
   Cybersecurity is geen eenmalig project, maar een continu proces. Inventariseer welke apparaten en software binnen je organisatie (of thuisnetwerk) in gebruik zijn en stel een meerjarenplan op voor het vervangen of beter beveiligen van verouderde systemen. Houd bovendien rekening met de groeiende complexiteit van IoT-apparaten in de komende jaren.

Tot slot benadrukt de lawine aan kwetsbaarheden van december 2024 de noodzaak van een gedeelde verantwoordelijkheid. Fabrikanten en softwareleveranciers moeten transparant en snel handelen als er een lek ontdekt wordt. Gebruikers, zowel zakelijk als particulier, moeten alert blijven op updates en best practices rondom cybersecurity. Door samen te werken en informatie te delen, vergroten we de weerbaarheid tegen cyberaanvallen en dragen we bij aan een veiliger digitaal ecosysteem. Hoewel het aantal meldingen van beveiligingslekken ongetwijfeld zal blijven groeien, kunnen we de impact ervan sterk beperken door alert, flexibel en goed geïnformeerd te blijven. De lessen van deze maand laten zien dat elk incident ook een kans is om onze systemen en processen verder te verfijnen en te versterken.

Voor een gedetailleerd overzicht en de oorspronkelijke bronnen van de kwetsbaarheden van de maand december 2024, verwijzen wij u naar de volgende link.

De kwetsbaarheden van deze maand kunt u hier lezen.

Ontdek meer over cybercrime en het darkweb in onze uitgebreide bibliotheek. Voor een gestructureerd overzicht van relevante onderwerpen kun je terecht op onze onderwerpenpagina, waar je een alfabetisch gerangschikte lijst vindt.

Meer artikel over kwetsbaarheden