(Spoiler: Het lijkt te mooi om waar te zijn, en dat is het ook!)
In een tijdperk waarin social media bol staan van advertenties en berichten over “snel geld verdienen”, worden jongeren steeds vaker geconfronteerd met dubieuze aanbiedingen. Deze beloftes klinken verleidelijk: in een mum van tijd een leuk zakcentje verdienen zonder veel moeite te doen. Wat veel jongeren echter niet weten, is dat deze snelle routes naar geld vaak niets anders zijn dan lokmiddelen van criminelen om hen als zogenaamde geldezels te gebruiken. Dit kan ernstige gevolgen hebben, zowel juridisch als financieel. In dit artikel leggen we uit wat het betekent om een geldezel te zijn, wat de risico's zijn en waarom je altijd tegen de lamp loopt.
De mythe van snel geld verdienen
“Hoe snel geld verdienen?” Het klinkt als een droom, zeker voor jongeren die misschien op zoek zijn naar een bijbaantje of wat extra inkomen naast hun studie. Op platforms zoals Instagram en TikTok verschijnen berichten waarin jongeren worden benaderd met zogenaamde makkelijke manieren om snel geld te verdienen. Vaak gaat het om vage beloftes waarbij de details opzettelijk vaag blijven, of de volledige consequenties worden verzwegen.
In werkelijkheid gaat het bij deze aanbiedingen vaak om illegale activiteiten waarbij jongeren onbewust in een criminele keten terechtkomen. Veel van deze aanbiedingen draaien om de inzet van jongeren als geldezel. Dit houdt in dat zij hun bankrekening of pinpas uitlenen aan criminelen, die via hen gestolen geld witwassen of frauduleuze betalingen afhandelen. Voor een jongere klinkt het simpel: je geeft even je rekening of pinpas af, krijgt een snelle vergoeding van bijvoorbeeld 50 of 100 euro, en klaar. Wat ze niet weten, is dat ze daarmee strafbare feiten plegen en hun toekomst in gevaar brengen.
Wat is een geldezel en waarom is het strafbaar?
Een geldezel is iemand die zijn of haar bankrekening beschikbaar stelt voor criminelen. Deze criminelen gebruiken de rekening om geld, dat via frauduleuze middelen is verkregen, door te sluizen. Dit geld kan afkomstig zijn van slachtoffers van oplichting, phishing, of andere vormen van cybercriminaliteit. De geldezel fungeert als tussenpersoon, wat het voor de criminelen moeilijker maakt om direct met het geld in verband te worden gebracht.
Wat veel jongeren niet beseffen, is dat zij door hun medewerking aan deze praktijken ook strafbaar zijn. Hoewel ze zelf misschien niet actief fraude plegen, zijn ze medeplichtig aan het witwassen van geld. Dit kan leiden tot zware straffen, waaronder een strafblad en financiële sancties. Volgens de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) wordt ongeveer 1 op de 10 jongeren ooit benaderd om als geldezel te fungeren. Toch denkt 70% van de jongeren dat de pakkans klein is en hebben velen geen idee van de ernst van hun handelingen.
Een ander risico waar jongeren vaak geen rekening mee houden, is de registratie in het Incidentenregister (IVR) of het Extern Verwijzingsregister (EVR). Dit zijn zwarte lijsten binnen de bancaire sector. Een registratie in deze registers betekent dat de jongere voor lange tijd geen toegang meer heeft tot financiële diensten, zoals het openen van een bankrekening, aanvragen van een lening, of zelfs het afsluiten van een verzekering. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben voor hun toekomst, vooral als ze ooit een huis willen kopen of een bedrijf willen starten.
De gevolgen: van strafblad tot financiële problemen
Een veelvoorkomend misverstand onder jongeren is dat het gebruik van hun bankrekening slechts een kleine overtreding is, terwijl de gevolgen in werkelijkheid enorm kunnen zijn. Wanneer een jongere als geldezel wordt gebruikt, lopen ze niet alleen het risico op een strafblad, maar kunnen ze ook financieel aansprakelijk worden gesteld voor de schade die door de fraude is veroorzaakt.
Stel je voor: je denkt snel 50 euro te verdienen door je rekening even uit te lenen. Wat je echter niet weet, is dat het geld dat via jouw rekening wordt gesluisd afkomstig is van online fraude. Zodra het slachtoffer van deze fraude aangifte doet bij de bank of politie, wordt een onderzoek gestart. Door simpelweg de geldstromen te volgen, komen de banken en opsporingsdiensten direct bij jou uit, de geldezel. Dit betekent dat jij aansprakelijk kan worden gesteld voor duizenden euro's schade. Wat begon als een snelle verdienste van 50 euro, kan eindigen in een schuld van duizenden euro’s die je jarenlang moet afbetalen.
Daarnaast kan je bank ervoor kiezen om je rekening op te heffen of je volledig uit te sluiten van hun diensten. Jongeren die als geldezel zijn geregistreerd, kunnen geen nieuwe bankrekening meer openen, geen lening afsluiten, en lopen zelfs het risico hun verzekering te verliezen. Dit kan hun financiële toekomst ernstig beperken en hen in een lastige positie brengen.
De pakkans is 100%: Je loopt altijd tegen de lamp
Hoewel veel jongeren denken dat ze onopgemerkt wegkomen met het uitlenen van hun rekening, is de realiteit dat de pakkans bijna 100% is. Het idee van anonieme, onvindbare transacties is een illusie. De technologie die banken en opsporingsdiensten gebruiken, maakt het bijzonder eenvoudig om het geld te traceren. Wanneer een slachtoffer van fraude aangifte doet, is het een kwestie van “follow the money,” zoals de politie het omschrijft. Het geldspoor leidt vrijwel altijd terug naar de bankrekening van de geldezel, waardoor deze snel in beeld komt bij de autoriteiten.
Iris Koster, werkzaam bij het team digitale criminaliteit van de Politie Midden-Nederland, benadrukt dit: "Als wij onderzoek doen na een aangifte van fraude of omdat we een fraudeur op het spoor zijn, komen we heel snel bij de geldezel uit. Dat is een kwestie van ‘follow the money’. Dan is de pakkans 100 procent.” Met andere woorden, als je meewerkt aan criminele activiteiten door je rekening uit te lenen, kun je er zeker van zijn dat je uiteindelijk tegen de lamp loopt.
Criminelen proberen vaak hun sporen te verhullen door gebruik te maken van geldezels, maar uiteindelijk is het altijd de geldezel die verantwoordelijk wordt gehouden voor de transactie. En wanneer banken of de politie eenmaal aan de deur staan, is het te laat om je van de zaak te distantiëren.
Bron: nvb
Begrippenlijst: Sleutelwoorden uitgelegd
- Geldezel: Iemand die zijn bankrekening of pinpas aan criminelen uitleent om geld, dat door middel van fraude is verkregen, over te maken of wit te wassen.
- Incidentenregister (IVR): Een interne zwarte lijst van banken waarin fraudeurs worden geregistreerd. Dit heeft gevolgen voor de relatie met de betreffende bank.
- Extern Verwijzingsregister (EVR): Een externe zwarte lijst die toegankelijk is voor alle banken. Een registratie in dit register kan ervoor zorgen dat iemand geen bankrekening, lening of verzekering meer kan afsluiten.
- Follow the money: Een methode waarbij geldstromen worden gevolgd om criminelen en fraudeurs op te sporen.
Conclusie: Snel geld bestaat niet, en de gevolgen zijn groot
De les is duidelijk: snel geld verdienen als geldezel is een valstrik. Niet alleen loop je het risico op een strafblad, maar ook op enorme financiële schade die je toekomst ernstig kan belemmeren. De pakkans is groot, en je loopt altijd tegen de lamp. Jongeren en hun ouders moeten alert zijn op deze gevaren, vooral omdat criminelen steeds sluwere manieren vinden om jongeren in hun net te vangen.
Twijfel je over een aanbod dat te mooi lijkt om waar te zijn? Vraag advies of meld het bij instanties zoals de politie of je bank. Zo voorkom je dat je slachtoffer wordt van fraude en je toekomst in gevaar brengt.
Ontdek meer over cybercrime en het darkweb in onze uitgebreide bibliotheek. Voor een gestructureerd overzicht van relevante onderwerpen kun je terecht op onze onderwerpenpagina, waar je een alfabetisch gerangschikte lijst vindt.