Deze podcast is AI-gegeneerd. (Engels)
Pentesten: de ultieme beveiligingstest
Pentesten, oftewel penetratietesten, zijn uitgegroeid tot een onmisbaar instrument in de strijd tegen cybercriminaliteit. Een pentest houdt in dat experts doelgericht proberen binnen te dringen in systemen en netwerken van een organisatie om kwetsbaarheden bloot te leggen voordat cybercriminelen dat doen. Dit gebeurt zowel op technisch vlak, zoals verouderde software, als op menselijk vlak via technieken zoals phishing en social engineering. Het doel is helder: kwetsbaarheden identificeren en aanpakken voordat ze geëxploiteerd worden door kwaadwillenden.
Jonathan van Eerd, directeur van DigiWeerbaar.nl, benadrukt het belang van pentesten als 'kers op de cyberslagroomtaart'. Hoewel het een spannend proces kan zijn voor bedrijven, zorgt een vooraf overeengekomen vrijwaringsverklaring ervoor dat pentesten ethisch en gecontroleerd verlopen. Hiermee onderscheiden ethische hackers zich nadrukkelijk van criminelen. Uit een pentest volgt altijd een duidelijk rapport met bevindingen, inclusief een managementsamenvatting waarin concreet staat aangegeven wat de kwetsbaarheden zijn en hoe ze verholpen kunnen worden.
Bedrijven reageren vaak verrast op de resultaten van pentesten, omdat ze zich niet altijd bewust zijn van de bestaande risico’s. Hoewel sommigen denken dat hun systemen veilig zijn, worden in bijna alle gevallen serieuze kwetsbaarheden aangetroffen. Dit kan variëren van eenvoudige configuratiefouten tot ernstige beveiligingslekken die een directe bedreiging vormen voor de continuïteit van de organisatie.
De basis op orde: cruciaal voordat je begint met pentesten
Hoewel pentesten uiterst effectief zijn om zwakke plekken in beveiliging bloot te leggen, is het volgens DigiWeerbaar.nl essentieel dat bedrijven eerst hun basisbeveiliging op orde hebben. Jonathan wijst erop dat veel MKB-bedrijven beter af zijn met eenvoudigere en minder kostbare maatregelen voordat zij overwegen te investeren in pentesten.
Het begint bij goed wachtwoordbeheer, het consequent toepassen van tweefactor-authenticatie en het regelmatig trainen van medewerkers om hen bewust te maken van phishing-risico’s en andere sociale manipulatietechnieken. Pas als deze basismaatregelen goed geïmplementeerd zijn, kan een pentest zijn volledige waarde tonen door juist die laatste zwakke plekken zichtbaar te maken.
Volgens Jonathan is het voor bedrijven die nog geen solide beveiligingsbasis hebben opgebouwd weinig zinvol om direct pentesten uit te voeren. De waarde van pentesten zit immers in het testen van reeds aanwezige beveiligingsmaatregelen. Een bedrijf dat deze stappen overslaat, loopt het risico dat het pentesten minder zinvol wordt omdat basisproblemen al bekend zijn en eerst opgelost dienen te worden.
Cybercriminaliteit en de noodzaak van regelmatige controles
Door de voortdurende evolutie van cyberdreigingen is het noodzakelijk om beveiligingscontroles regelmatig uit te voeren. Cybercriminelen ontwikkelen voortdurend nieuwe methodes om systemen binnen te dringen. Hierdoor kunnen eerder uitgevoerde beveiligingsmaatregelen na verloop van tijd ontoereikend worden. Door periodieke pentesten, bijvoorbeeld halfjaarlijks of jaarlijks, kunnen bedrijven effectief anticiperen op nieuwe dreigingen en tijdig aanpassingen doen.
Jonathan van Eerd benadrukt dat regelmatige tests ook bedrijven in staat stellen om de effectiviteit van hun bestaande beveiligingsmaatregelen te controleren en bij te sturen. Dit voorkomt niet alleen schade maar zorgt er ook voor dat organisaties proactief omgaan met cybersecurity in plaats van reactief handelen na een incident.
Het belang van certificeringen en de rol van NIS2
Binnen de context van cybersecuritycertificeringen, zoals het recent geïntroduceerde NIS2 Quality Mark, kunnen pentesten een significante rol spelen. De NIS2-certificering is gericht op ketenbeveiliging en biedt bedrijven de mogelijkheid om aan te tonen dat zij hun digitale veiligheid serieus nemen. De certificering kent verschillende niveaus (QM10, QM20, QM30) afhankelijk van het risico dat een bedrijf vormt binnen een productieketen.
Hoewel pentesten momenteel niet verplicht zijn binnen veel certificeringstrajecten vanwege de relatief hoge kosten, neemt hun belang toe. Bedrijven die producten of diensten leveren aan kritische sectoren, zoals ziekenhuizen of infrastructuur, ervaren steeds vaker druk om hun cybersecurityniveau actief aan te tonen. Pentesten zijn daarbij een effectieve manier om duidelijk bewijs te leveren van gedegen beveiligingsmaatregelen.
Jonathan voorziet dat algemene beveiligingsmaatregelen zoals monitoring, audits en bewustzijnstrainingen eerst breder worden geïmplementeerd voordat pentesten een verplicht onderdeel worden van certificeringstrajecten. Desondanks is het voor bedrijven die onderdeel uitmaken van cruciale ketens, ook buiten het directe bereik van NIS2, raadzaam om regelmatig pentesten uit te voeren als onderdeel van hun bredere cybersecuritystrategie.
Cybersecurity als vanzelfsprekend onderdeel van ondernemen
Cyberdreigingen worden volgens DigiWeerbaar.nl nog steeds onderschat. Veel incidenten die als 'storingen' worden bestempeld, zijn feitelijk het gevolg van cyberaanvallen. Het aantal incidenten dat daadwerkelijk plaatsvindt is aanzienlijk hoger dan publiekelijk bekend wordt gemaakt. Dit versterkt het belang om cybersecurity niet te zien als optionele luxe, maar als een essentieel en onvermijdelijk onderdeel van het bedrijfsproces.
Ontdek meer over cybercrime en het darkweb in onze uitgebreide bibliotheek. Voor een gestructureerd overzicht van relevante onderwerpen kun je terecht op onze onderwerpenpagina, waar je een alfabetisch gerangschikte lijst vindt. Heb je advies of hulp nodig? Digiweerbaar.nl
Bron: SDV
Reactie plaatsen
Reacties