Als de twee explosieven bij Shishalounge Pure Lounge in Bergen op Zoom écht zijn, dan is dat een vervelende primeur voor West-Brabant. In deze regio zijn, zover bekend bij de politie, nog niet eerder handgranaten bij horecazaken aangetroffen. Elders in het land, vooral in Amsterdam, is het de laatste jaren een ware trend. De teller stond april dit jaar al op 22 vondsten op straat, vooral bij de horeca. Dit is evenveel als in heel 2017. Vorig jaar werden 43 granaten gevonden.
Hogere Straffen
Hoewel in de meeste zaken geen dader wordt opgepakt, blijkt in negen op de tien gevallen dat zowel de dreiger als de ontvanger crimineel is. Dat zei Dick Schouten, politiechef en landelijk portefeuillehouder Aanpak Illegale Wapens, eerder tegen het AD.
In sommige gevallen gaat het om dreiging of afpersing. De politiechef denkt dat het fenomeen moeilijk te beteugelen valt, maar pleit in elk geval voor hogere straffen. Op bezit van een explosief staat een gevangenisstraf van negen maanden.
Joegoslavië
Of we in West-Brabant vaker te maken kunnen krijgen met handgraten, is volgens een politiewoordvoerder 'speculeren'. Daar zijn, zegt ze, op dit moment 'geen aanwijzingen' voor. Ook moet volgens haar eerst blijken of het in Bergen op Zoom om echte explosieven gaat. De explosieven die bij horecazaken worden achtergelaten, komen over het algemeen uit het voormalige Joegoslavië. Sinds daar de oorlog uitbrak, zijn veel wapens uit opslagplekken en bunkercomplexen verdwenen en terechtgekomen bij criminele organisaties. Dat zegt wapenexpert Ad van Riel van REASeuro, een bedrijf in Riel dat gespecialiseerd is in de explosievenbranche. ,,Het gaat om enorme hoeveelheden." Er zijn verschillende typen in omloop, maar de meeste granaten zijn binnen een afstand van 50 meter dodelijk. Na het verwijderen van de veiligheidsring en -pin heeft de werper slechts enkele seconden voordat het explosief ontploft.
Op het Darkweb
Dat de explosieven vaak worden gebruikt, heeft volgens Van Riel te maken met de prijs. Via het criminele circuit of op het darkweb, het 'onzichtbare' deel van internet, zijn de granaten te koop voor slechts een paar tientjes tot enkele honderden euro's.
Dat de pakkans miniem is, draagt volgens hem eveneens bij aan de populariteit van het explosief. Een granaat is klein en kun je stiekem in het donker wegleggen. De kans dat iemand je ziet is klein en er blijven relatief weinig sporen achter.
Toch kunnen de handelaren wél degelijk opgespoord worden, zegt Van Riel. ,,Explosieven hebben een herkomst, die kun je achterhalen. Als je verschillende vondsten aan elkaar koppelt, dan moet daar een dader uitkomen."