De veranderende DNA van georganiseerde misdaad en de impact op de digitale dreigingen

Gepubliceerd op 19 maart 2025 om 10:58

Reading in another language

Deze podcast is AI-gegeneerd. (Engels)

Georganiseerde misdaad is een complex en snel evoluerend probleem dat de stabiliteit van de Europese Unie bedreigt. De traditionele vormen van misdaad, zoals drugshandel, mensensmokkel en wapensmokkel, blijven prominent aanwezig, maar de aard van deze misdrijven verandert door technologische vooruitgangen en geopolitieke verschuivingen. In het EU-SOCTA 2025 rapport wordt duidelijk gemaakt dat de georganiseerde misdaad steeds verder ingrijpt op de fundamenten van samenlevingen, zowel intern als extern. In dit rapport worden drie belangrijke trends geïdentificeerd die de misdaad landschappen van Europa vormgeven.

De eerste trend is dat georganiseerde misdaad steeds destabiliserender wordt voor de samenleving. Waar criminaliteit vroeger voornamelijk een bedreiging was voor de publieke veiligheid, heeft het nu invloed op de politieke, economische en sociale stabiliteit van lidstaten. Criminele netwerken gebruiken illegale opbrengsten voor witwaspraktijken en investeren deze in legale economieën, wat de economieën ondermijnt. In sommige gevallen dienen deze netwerken als proxy's voor hybride dreigingen, zoals staatsgerichte aanvallen, waardoor de schade verder toeneemt.

De tweede trend is de digitale transformatie van georganiseerde misdaad. De opkomst van het internet en digitale technologieën heeft deze netwerken in staat gesteld om sneller, efficiënter en onopvallender te opereren. Veel criminele activiteiten zijn volledig gedigitaliseerd, van cyberfraude en ransomware tot de verspreiding van illegale goederen en diensten. Cybercriminelen gebruiken bijvoorbeeld het darkweb en andere platforms om hun activiteiten te verbergen en om geavanceerde digitale tools te gebruiken voor het plegen van misdaden. Digitale platformen zijn de primaire operatieplekken geworden voor criminele netwerken, waarbij fysieke aanwezigheid vaak niet meer nodig is om criminele doelen te bereiken.

Het digitale speelveld en online criminelen in opkomst

In de afgelopen jaren is het gebruik van het internet door criminele netwerken exponentieel toegenomen. Waar georganiseerde misdaad vroeger vaak een fysieke aanwezigheid vereiste, zoals smokkelroutes of fysieke ontmoetingen tussen criminelen, is het internet nu het belangrijkste platform voor criminele operaties geworden. Van cyberaanvallen tot online kindermisbruik en datadiefstal, het internet biedt criminelen een platform om met ongekende snelheid en efficiëntie misdrijven te plegen.

Het rapport EU-SOCTA 2025 benadrukt dat de online ruimte niet langer slechts een hulpmiddel is voor georganiseerde misdaad, maar de kern van de criminele operaties zelf. Criminelen gebruiken het internet niet alleen als een middel om goederen en diensten te verhandelen, maar ook als een manier om de publieke ruimte te destabiliseren. Cyberaanvallen op overheidsinstellingen en bedrijven hebben niet alleen financiële schade tot gevolg, maar veroorzaken ook een breed verlies van vertrouwen in de institutionele en economische stabiliteit van landen.

Criminaliteit in de digitale ruimte heeft zich ook geavanceerd, dankzij nieuwe technologieën zoals kunstmatige intelligentie (AI) en de blockchain. De EU-SOCTA 2025 wijst erop dat deze technologieën een nieuw niveau van efficiëntie en schaalbaarheid aan georganiseerde misdaad bieden. Zo worden AI en machine learning gebruikt om cyberaanvallen te automatiseren en phishingcampagnes uit te voeren die steeds moeilijker te detecteren zijn. Daarnaast kunnen criminelen blockchain gebruiken voor het verbergen van illegale financiële stromen, wat het voor wetshandhavers steeds moeilijker maakt om deze activiteiten te traceren.

De rol van kunstmatige intelligentie en technologie in georganiseerde misdaad

De impact van kunstmatige intelligentie op georganiseerde misdaad is onmiskenbaar. Wat ooit een tool was voor technologische vooruitgang in legale toepassingen, wordt nu geëxploiteerd door criminele netwerken om hun activiteiten te versnellen en te verbergen. Generative AI (GenAI) wordt bijvoorbeeld steeds vaker gebruikt om malware te creëren en om geavanceerde phishing aanvallen uit te voeren. Dit verlaagt de drempel voor crimineel gedrag, aangezien zelfs degenen zonder technische vaardigheden toegang hebben tot krachtige AI tools.

De EU-SOCTA 2025 meldt dat de opkomst van blockchaintechnologie ook een aanzienlijke impact heeft op georganiseerde misdaad. Hoewel blockchain oorspronkelijk werd gepromoot als een manier om de veiligheid en transparantie van financiële transacties te vergroten, wordt het nu door criminele netwerken gebruikt om illegale opbrengsten te verbergen en te verplaatsen. De technologie maakt het mogelijk om digitale valuta zoals Bitcoin te verhandelen zonder de tussenkomst van traditionele financiële instellingen, waardoor het moeilijker wordt om de herkomst van deze fondsen te traceren.

Daarnaast wordt AI ingezet om de efficiëntie van misdaden te verhogen. Cyberaanvallen kunnen bijvoorbeeld op grotere schaal en met minder middelen worden uitgevoerd, omdat AI in staat is om aanvallen te automatiseren en te versnellen. Dit maakt cybercriminelen effectiever in hun operaties, wat het voor wetshandhavers bijna onmogelijk maakt om bij te blijven met de snelheid van deze aanvallen.

Verandering in de strategieën van de misdaad en hybride dreigingen en geavanceerde netwerken

De hybridisatie van georganiseerde misdaad is een opkomende trend die steeds relevanter wordt in de strijd tegen criminele netwerken. Hybride dreigingen zijn een combinatie van traditionele criminaliteit en geopolitieke actoren die samenwerken om destabilisatie te veroorzaken. In het rapport wordt beschreven hoe criminele netwerken steeds vaker samenwerken met hybride dreigingsactoren, zoals staatsgelieerde groepen, om politieke of economische doelen te bereiken.

Criminele netwerken fungeren als proxy’s voor deze hybride dreigingen, wat betekent dat ze de strategische doelen van externe actoren kunnen dienen, zoals het destabiliseren van kritieke infrastructuur of het uitvoeren van cyberaanvallen. Dit maakt het moeilijk om misdrijven toe te schrijven aan specifieke staten of groepen, aangezien de criminele netwerken de directe betrokkenheid van deze actoren verbergen. Het rapport wijst bijvoorbeeld op ransomware aanvallen die niet alleen geld voor criminelen opleveren, maar ook politieke of strategische schade toebrengen aan landen en bedrijven.

Daarnaast speelt de digitale ruimte een cruciale rol in deze hybride dreigingen. Criminele netwerken maken gebruik van versleutelde communicatiemethoden en het darkweb om hun activiteiten te coördineren en om juridische systemen te omzeilen. Dit maakt het moeilijk voor wetshandhavers om criminele netwerken te infiltreren en te ontmantelen.

De aanpak van digitale misdaad en de samenwerking met wetshandhaving

Het rapport EU-SOCTA 2025 benadrukt de noodzaak voor wetshandhavers en beleidsmakers om hun samenwerking te intensiveren om de dreiging van georganiseerde misdaad effectief te bestrijden. De misdaad verandert snel, en de technieken die worden gebruikt om deze criminele activiteiten te vergemakkelijken, evolueren in dezelfde snelheid als de technologieën die de misdaad aandrijven.

Om de dreiging tegen te gaan, moeten wetshandhavers meer investeren in het versterken van de digitale capaciteiten van hun operaties, zoals het verbeteren van tools voor het traceren van digitale financiële stromen en het detecteren van cyberaanvallen. Daarnaast is samenwerking op Europees en internationaal niveau essentieel om criminele netwerken die grensoverschrijdend opereren, effectief aan te pakken.

Ontdek meer over cybercrime en het darkweb in onze uitgebreide bibliotheek. Voor een gestructureerd overzicht van relevante onderwerpen kun je terecht op onze onderwerpenpagina, waar je een alfabetisch gerangschikte lijst vindt. Heb je advies of hulp nodig? Digiweerbaar.nl

EU SOCTA 2025 Gecomprimeerd Pdf
PDF – 16,5 MB 20 downloads

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.