Internetcriminelen maakten dit jaar miljoenen euro's buit via spoofing. Dit is een gewiekste vorm van oplichting, waarbij slachtoffers hun zuurverdiende centen zelf overhevelen naar zogenaamd veilige rekeningen. "Achteraf bleek alles fake."

"Op mijn lopende bankrekening stond letterlijk geen cent meer", vertelt Luk Leclercq, die december vorig jaar slachtoffer werd van spoofing. De rekening waarnaar hij geld overmaakte, bleek in handen van criminelen die zich voordeden als zijn bank.

Na de lopende rekening volgde de spaarrekening

Luk was bezig met zijn administratie toen hij gebeld werd door een keurig pratende medewerker van de afdeling fraudebestrijding van zijn bank. Dat dacht hij in elk geval. "Een aantal bankrekeningen was gehackt, zei de medewerker. Uit preventie wilde de bank zoveel mogelijk rekeningen 'redden' om het geld veilig te stellen", vertelt hij.

Deze zogenaamde bankmedewerker was gevraagd om mensen te waarschuwen en te helpen. Hij wist Luks naam, telefoonnummer en details over zijn rekeningen. "Ik heb zijn naam genoteerd en gevraagd waar hij woonde. Alles was fake achteraf", vertelt Luk. "Na mijn lopende rekening wilde hij verdergaan met mijn spaarrekening."

Binnen minuut alles kwijt

Hij kreeg de opdracht om geld over te maken naar een speciale ING-rekening. Omdat hij het niet helemaal vertrouwde, vergeleek hij het telefoonnummer waardoor hij werd gebeld nog eens met die van de bank. Het nummer klopte. "Het was hetzelfde nummer waarmee ik gebeld werd, dus toen ik dat hoorde ben ik verdergegaan met die meneer."

Nadat Luk had opgehangen Eenmaal opgehangen, was hij toch niet gerustgesteld. Hij belde het nummer terug. "Toen kreeg ik de echte fraudebestrijding aan de lijn en die vrouw zei: ik weet voldoende u bent slachtoffer van spoofing." De vrouw probeerde zo snel mogelijk de transacties te blokkeren. "Een halve minuut later zei ze: 'sorry er stond iemand bij een pinautomaat en die heeft de bedragen gepind'."

Corona draagt bij aan stijging

Het aantal meldingen van cybercrime bij de Fraudehelpdesk zijn het afgelopen jaar fors gestegen, mede door de coronacrisis. Vooral het aantal slachtoffers van WhatsApp-fraude, ook wel 'vriend in nood-fraude', steeg flink met 1164 slachtoffers die bij elkaar ruim 3,3 miljoen euro verloren.

Het aantal meldingen over spoofing is een stuk lager dan die van WhatsApp-fraude, maar de schade per persoon is een stuk hoger. Marloes Kolthof van de Fraudehelpdesk zag de hoeveelheid meldingen de afgelopen twee jaar verdubbelen. "Oplichters blijven en zijn actief en ik denk ook dat de corona periode daaraan bijdraagt. Mensen zien elkaar minder."

Alleen al dit jaar miljoenen euro's schade

Van spoofing had Luk, voordat het hem overkwam, nog nooit gehoord. "Het is nu een bekende term, maar in 2019 nog niet. Zelfs bij de politie hadden ze er nog nooit van gehoord." Hij was dan ook een van de eerste slachtoffers van deze vorm van internetfraude. Uit recente cijfers van de Fraudehelpdeks blijkt dat er na hem nog vele slachtoffers volgden. Tot en met oktober dit jaar waren er 147 slachtoffers die ruim 3 miljoen euro verloren.

"Zelf was ik 8800 euro kwijt", vertelt Luk, die vindt dat hij er nog genadig vanaf is gekomen. Hij sloot zich aan bij een stichting die hulp verleent aan gedupeerden van deze vorm van oplichting. Er zijn inmiddels 460 leden die bij elkaar 7,5 miljoen euro kwijt zijn. "Ik heb mensen aan de lijn gehad die in paniek waren omdat hun hele pensioen verdwenen was."

Maak onder geen beding geld over

In eerste instantie schaamde Luk zich ervoor dat hem dit was overkomen. "Ik was er toch ingetrapt!" Maar dat gevoel heeft inmiddels plaatsgemaakt voor strijdvaardigheid om zijn geld én dat van andere gedupeerden, terug te krijgen. De meeste banken vergoeden namelijk vrijwel niets. "Alles wat we terugkrijgen is mooi meegenomen, maar het zal niet de volle pond zijn", denkt hij. "Ik ben daar kwaad over. 'U heeft zelf de overschrijvingen gedaan', zeggen de banken."

Een telefoontje van de bank kan nep zijn. "Dat is de ellende anno 2020", vindt hij. Zijn advies: "Raak niet in paniek als je een keurig Nederlands pratende meneer of mevrouw aan de lijn krijgt, die beweert dat er verdachte boekingen zijn geweest. Gooi de telefoon neer, ga niet in op hun suggesties. Maak onder geen beding geld over!"

Bron: eenvandaag.avrotros.nl | Loes Bomers, Bram de Waal