“Het maatschappelijke belang van cybersecurity is voor zowel de overheid als het bedrijfsleven zo groot dat er structureel toezicht moet zijn op de weerbaarheid van vitale organisaties. Met het oog op de nationale veiligheid moeten we een extra stap zetten om Nederland te beschermen tegen kwaadwillende landen of cybercriminelen.”
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, NCTV, waarschuwt voor ontwrichting van de Nederlandse maatschappij door cyberaanvallen uit het buitenland. Vitale digitale systemen zijn vaak nog steeds niet goed beveiligd, staat in het Cyberscurity beeld 2019, dat vandaag is gepresenteerd. Daarmee is ook de nationale veiligheid in het geding.
Landen vormen blijvende dreiging
De grootste digitale dreiging voor de nationale veiligheid gaat uit van landen zoals China, Iran en Rusland, in de vorm van spionage, verstoring en sabotage. Dat blijkt ook uit de afgelopen jaarverslagen van de diensten. Verreweg de grootste dreiging van economische spionage komt uit China.
Voor Rusland is ons land een interessant doelwit van spionage vanwege onder andere MH17. Nederland is afhankelijk van een beperkt aantal aanbieders en landen, dit maakt ons kwetsbaar voor hun (veranderende) intenties. Zo wordt het overgrote deel van de hard- en software ontworpen dan wel geproduceerd in China en de Verenigde Staten. Ook kunnen andere landen bepaalde wetgeving hanteren die afwijken van onze privacy-eisen of leiden tot het verkrijgen van toegang tot data van Nederlandse gebruikers of bedrijven. Daarnaast blijft de dreiging van cybercriminaliteit onverminderd. Doordat aanvalsmiddelen laagdrempelig beschikbaar zijn en er weinig kennis nodig is om een cyberaanval uit te voeren (CaaS), is de verwachting dat dit de komende jaren een probleem zal blijven.
Analoge alternatieven en terugvalopties ontbreken
De vrijwel volledige afhankelijkheid van digitalisering heeft digitale veiligheid essentieel gemaakt voor het functioneren van onze maatschappij en economie. Een incident in een netwerk kan leiden tot een keten van incidenten en uiteindelijk uitval van bijvoorbeeld gas, water of elektra. Door het bijna volledig verdwijnen van analoge alternatieven en de afwezigheid van terugvalopties is de afhankelijkheid zo groot geworden dat aantasting kan leiden tot maatschappij ontwrichtende schade. Dit hoeft niet altijd het gevolg te zijn van een cyberaanval, een simpele fout kan al forse gevolgen hebben.
Uitdaging
De afgelopen tijd zijn de regels voor cybersecurity aangescherpt en hebben bedrijven en de overheid fors geïnvesteerd. Toch worden er niet overal maatregelen genomen. Volgens de NCTV komt dat doordat organisaties niet altijd de baten ervaren die tegenover de kosten staan. Totdat het fout gaat.
"De komende jaren zal het een uitdaging blijven om de weerbaarheid dusdanig op peil te houden, dat we de toenemende afhankelijkheid en veranderende dreiging het hoofd kunnen bieden", schrijft de NCTV.
Weerbaarheid nog altijd niet op orde
Weerbaarheid is het belangrijkste instrument om risico’s te verminderen, aangezien het beïnvloeden van dreiging en afhankelijkheid te complex is. Organisaties worden nog steeds succesvol aangevallen met eenvoudige methoden. Incidenten hadden voorkomen kunnen worden en schade had beperkter kunnen zijn door het nemen van basismaatregelen. De komende jaren zal het een uitdaging blijven om de weerbaarheid dusdanig op peil te houden, dat we de toenemende afhankelijkheid en veranderende dreiging het hoofd kunnen bieden.
Bron: rijksoverheid, nctv, nos, beveiligingnieuws