Oplichters gebruiken steeds vaker WhatsApp om mensen geld af te troggelen. Daarbij doen zij zich voor als een familielid of een andere dierbare
Je krijgt via WhatsApp een berichtje van een bekende. Dit kan een familielid of goede vriend zijn. Hij of zij heeft even dringend je hulp nodig. Internetbankieren lukt niet en er moeten direct een paar rekeningen betaald worden. Als je hierin meegaat, kan je zomaar duizenden euro’s kwijt zijn.
Het appje is verstuurd vanaf een voor jou onbekend nummer, maar er staat in het profiel een foto van de persoon die je kent. Er wordt direct uitgelegd waarom het nummer niet bekend is. Het gesprek is heel natuurlijk en je denkt ook echt contact te hebben met je familielid of bekende. Ze proberen je te bellen via WhatsApp, maar de verbinding wordt verbroken en het lukt niet. Er wordt gevraagd naar je zoon of dochter. Dit maakt dat je helemaal het gevoel hebt dat het echt om een bekende gaat.
Na een tijd over koetjes en kalfjes geappt te hebben, vraagt de ander of je wilt helpen. Er moet geld betaald worden en het internetbankieren werkt niet. Omdat het zo vertrouwd voelt, betaal je de rekeningen. Als je daarna je familielid of bekende spreekt, blijkt dat deze je helemaal niet gevraagd heeft om geld over te maken. Je bent opgelicht en jouw centen zijn weg.
De truc
De oplichter maakt gebruik van gegevens die hij op Marktplaats vindt. Daar staat vaak de echte naam en telefoonnummer van een verkoper. Met deze naam gaat de oplichter naar Facebook. Hier vindt hij je vrienden en ontdekt hij al snel wie familie van je is. Er is vaak wel een foto te vinden waar de tekst bij staat: ‘papa en ik’ of iets dergelijks. Ook kan er hier gekeken worden naar de manier van schrijven naar elkaar. In de reacties zie je bijvoorbeeld staan: ‘Schatje, wat een leuke foto!’ en dus gebruikt de oplichter in zijn appje ook de term schatje. Dit voelt dan heel natuurlijk. Ook gebruikt de oplichter de openbare profielfoto van je familielid. Deze wordt meegestuurd in het WhatsApp bericht.
Check
Als je een verzoek krijgt om geld over te maken, neem dan altijd contact op met de bekende via een ander kanaal. Dus als je via WhatsApp een bericht krijgt, bel dan via een vast nummer, stuur een e-mail of bel het bij jouw bekende mobiele nummer. Pas als je de bekende via een ander kanaal gesproken hebt, weet je zeker of het vertrouwd is om geld over te maken.
Voorzorgsmaatregelen
Behalve het checken van het verhaal kun je de volgende voorzorgsmaatregelen nemen om te voorkomen dat jij het slachtoffer wordt van deze vorm van fraude:
- Zet bij je advertentie op Marktplaats niet je telefoonnummer openbaar, maar geef deze pas als je al contact hebt met de mogelijke koper.
-
Scherm je Facebookprofiel zo veel mogelijk af. Zorg dat je profiel niet op openbaar staat, maar bijvoorbeeld alleen leesbaar voor je Facebook vrienden. Let op dat als je je profiel later op niet openbaar zet, dat alle foto’s die je eerder plaatste wel te zien blijven. Deze moet je handmatig aanpassen.
-
Zorg ervoor dat je vriendenlijst op Facebook ook is afgeschermd, dus alleen zichtbaar voor Facebook-vrienden.
-
Je profielfoto op Facebook is altijd openbaar. Neem dus een plaatje waar je niet gelijk herkenbaar op te zien bent.
-
Google het telefoonnummer of e-mail-adres waarmee er contact met je opgenomen wordt. Als het nummer vaker gebruikt is voor fraude, vind je hier berichten over en ben je gewaarschuwd.
Katvangers
Bij deze vorm van fraude worden katvangers gebruikt. De oplichter laat het geld overmaken op een bankrekening van anderen, zodat hij zelf buiten beeld blijft. Je bent een katvanger als jouw adres/rekeningnummer/naam gebruikt wordt om fraude te kunnen plegen. Om buiten beeld te blijven, laat een oplichter vaak geld overmaken op de bankrekening van een katvanger.
Er zijn verschillende typen katvangers:
De bewuste katvanger
Deze mensen stellen bewust hun rekeningnummer beschikbaar voor oplichters. Hier ontvangen ze een vergoeding voor.
De goed van vertrouwen katvanger
Deze mensen stellen bewust hun rekeningnummer beschikbaar, maar doen dit met het idee dat er geen fraude mee gepleegd zal gaan worden. De oplichter gebruikt een smoes en dit wordt door de katvanger geloofd.
De liefdeskatvanger
Deze mensen hebben een relatie met een oplichter en deze haalt de geliefde over om zijn of haar gegevens beschikbaar te stellen. Deze liefdeskatvanger weet vaak onderbewust wel dat het niet klopt, maar is verblind door liefde en ziet dingen door de vingers.
De niet-bewuste katvanger
Deze katvangers hebben helemaal niet door dat hun rekening misbruikt wordt om fraude te plegen. Ze hebben hun gegevens niet bewust beschikbaar gesteld.
Een aantal tips om te voorkomen dat jij als katvanger wordt ingezet door criminelen:
-
Geef je bankpas nooit aan derden.
-
Wees voorzichtig met wie je je gegevens deelt. Geef dus niet zomaar aan iedereen je bankrekeningnummer. Zo voorkom je dat je ongevraagd katvanger wordt.
-
Teken niet te snel voor iets. Laat een contract of overeenkomst altijd door een vertrouwde bekende lezen voor je ergens tekent. Op deze manier kan iemand anders je wijzen op de nadelen als je hiermee in zee zou gaan.