Het nieuwe decennium is een paar dagen oud. Er staat een aantal trends te trappelen in de coulissen om het dagelijks leven te beïnvloeden. Anderen zijn al jaren met een opmars bezig, maar zijn voorlopig niet weg te denken.

Een overzichtje

Ransomware ontwricht

Het wordt steeds meer oppassen geblazen voor organisaties om te voorkomen dat bedrijfsactiviteiten stil komen te liggen als gevolg van een ransomware-aanval. Vlak voor de Kerst bleek maar weer hoe een complete universiteit ontwricht werd.

De makers en gebruikers van dergelijke malware profiteren het komend jaar steeds beter van de inzet van kunstmatige intelligentie. Zo wordt het makkelijker om zeer gericht werknemers te scannen en te benaderen en zo met spearphishing-mail een aanval te starten. We hebben al verschillende voorbeelden gezien zoals de CEO-fraudevoorvallen. Eenmaal binnen op de systemen van een organisatie zijn er betere mogelijkheden om lange tijd de malware te maskeren, de zwakheden in de verdediging te analyseren en pas toe te slaan als alle back-ups inmiddels ook van de malware zijn voorzien. Netwerksegmentatie, anomality monitoring en awareness-training voor het personeel behoren tot de topprioriteiten in elke anti-ransomwarestrategie.

Internet of Things wordt dagelijkse praktijk

Commotie rond het Internet of Things is er al jaren. Toch is de lang aangekondigde koelkast die zelf nieuwe voorraad bestelt, misschien in een enkel huishouden aanwezig, maar ik ken ze niet. Het IoT beperkt zich tot nog toe voornamelijk tot de app of 'slimme speaker' waarmee de lampen kunnen worden bediend en een op afstand instelbare thermostaat. Initiatieven om te komen tot betere industriestandaarden zorgen het komend jaar betere marktcondities. De komst van 5G-newerken maakt het gebruik van 'slimme dingen' in de open ruimte technische en economisch beter haalbaar.

Satellietnetwerken en 5G komen samen

In de loop van 2020 komen nieuwe mobiele netwerken beschikbaar met specificaties die ook nieuwe toepassingen mogelijk maken. De lagere lijnvertraging (latency) en grotere capaciteit van 5G-netwerken bieden kansen voor applicaties die realtime-response van een externe server vereisen. Ook komen er meer mogelijkheden voor smalbladig dataverkeer tegen lagere kosten, waarmee grote hoeveelheden goedkope sensoren en actuatoren buiten kunnen worden ingezet. Duizenden kleine kunstmanen die op korte afstand aarde staan vormen netwerken die een aanvulling vormen op de aardse mobiele netwerken. Standaardiseringsorganisatie 3GPP heeft al initiatieven voor die integratie op het programma.

Edge computing komt op stoom

Onderdeel van de introductie van 5G en meer IoT-toepassingen is de behoefte aan een nieuwe architectuur van de backbone van telecomnetwerken. Voor veel toepassingen is het niet nodig alle data naar de 'traditionele cloud' te sturen, maar voldoet een meer lokale (voor)-bewerking zodat de datastromen beperkt blijven en waar nodig de respons uit het netwerk verbetert. Netwerkaanbieders hebben de afgelopen jaren al voorgesorteerd op deze ontwikkeling en in 2020 worden de voordelen daarvan duidelijk.

Kwantum fysica krijgt voet aan de grond in IT

Kwantumcomputing is in 2019 tot een hot topic geworden. De echt baanbrekende praktische toepassingen wachten op de resultaten van fundamenteel onderzoek dat nog wel enkele jaren in beslag gaat nemen. Toch levert het onderzoek wel steeds meer dienstverlening op die op een of andere manier gebruik maakt van de speciale aspecten van kwantum fysica. Bedrijven als D-Wave, IonQ en Rigetti zijn voorbeelden daarvan.

Blockchain als fenix uit de as

Er zijn maar weinig technologieën waarvoor de aandacht zo snel steeg en evenzo hard ineen zakte als blockchain. Op de golven van de waarde van cryptocurrencies steeg ook de verwachting dat blockchain nieuwe, wellicht ontwrichtende (disruptive) manieren van procesinrichting zou kunnen opleveren. Het afgelopen jaar bleek dat binnen veel organisaties die hoop snel vervloog bij het uitblijven van zinvolle toepassingen. Daarmee was ook het einde van de blockchain-hype in zicht. Maar bij nieuwe technologie komen de echt waardevolle toepassingen doorgaans pas na de hype. Die kant lijkt het ook op te gaan met blockchain. Zo zet IBM in de VS in op een programma om blockchain-initiatieven te ontwikkelen, ziet de EU een kans voor Europa zich te positioneren als wereldleider in Distributed Ledger Technology (DLT). In China hebben bijvoorbeeld ICBC (China Industrial and Commercial Bank), Alibaba Group en China Southern Airlines in op het gebruik van blockchaintechnologie.

Privacybescherming wordt een unique selling point

Europa loopt voorop in de aandacht voor het verantwoord omgaan met persoonsgegevens. Zo is het te danken aan de Europese Commissie dat de lidstaten allemaal een nationale implementatie van de GDPR in hun wetgeving hebben opgenomen. De roep om GDPR-achtige regels klinkt ook buiten Europa steeds luider. Het lijkt effect te hebben. Bijvoorbeeld het Amerikaanse Californië effectueert deze maand de California Consumer Privacy Act (CCPA). Maar er is nog een lange weg te gaan. Ook in Nederland is een jaar na de invoering van de AVG nog altijd veel onduidelijkheid over de werking en consequenties van deze regels. Consumenten worden echter steeds kritischer over de manier waarop bedrijven persoonlijke gegevens verzamelen en hergebruiken.

Deepfakes in opmars

Het manipuleren van groepen mensen gaat een nieuwe fase in met het breder beschikbaar komen van deepfake-technologie. Met beeld- en spraakbewerking kan wie-dan-ook elke bewering in de mond gelegd worden. Doordat de technieken hiervoor de komende tijd nog sterk verbeteren, wordt het steeds lastiger de gemanipuleerde beelden van echt te onderscheiden, zeker als de ontvanger niet zelf over geavanceerde analysesoftware beschikt.

Spraakassistenten dreigen te struikelen

Digitale assistenten als Siri, Alexa en Google Assistent, maar ook chatbots hebben de consument rijp gemaakt voor spraak als interface voor automatische systemen. Het grote voordeel is dat acties in gang kunnen worden gezet, zonder gebruik te maken van de handen. Vooral in de industrie, maar bijvoorbeeld ook in de auto biedt die eigenschap enorme voordelen. Er zijn echter wel nog hobbels op de weg. Zo heeft de manier waarop Google, Amazon en Google opnamen bij gebruikers van smart speakers hebben verzameld voor kwaliteitsverbetering, zonder hen daarvan expliciet toestemming te vragen, het gevoel van veiligheid en privacybescherming van spraakassistenten geen goed gedaan. De verwachting is dat spraak-interactie steeds vaker een standaard onderdeel worden van nieuwe apparatuur. De vraag is echter op welke schaal consumenten en bedrijven deze technologie ook daadwerkelijk activeren. 

Bron: diverse, agconnect.nl