Cybercriminelen staan in de startblokken om nietsvermoedende consumenten via internet op te lichten. Ze hebben malafide webwinkels klaarstaan. Ze beloven populaire producten tegen mooie prijzen te leveren, maar in werkelijkheid krijgen gedupeerden helemaal niets. We moeten dan ook alert zijn voor dergelijke oplichtingspraktijken.

Nep webshops verdubbeld

Door de corona crisis gaan we minder vaak de deur uit en kopen we steeds meer online. Cybercriminelen spelen daar handig op in door nep webshops op te richten. Dat ziet de politie terug in het aantal meldingen tegen dit soort malafide winkels: deze is verdubbeld van 7.400 aangiften in 2019 naar ruim 13.000 tot nu toe. En met kortingsacties als 'Black Friday' en 'Cyber Monday' voor de deur moet het piekmoment voor onze online aankopen -en het moment dat oplichters hun slag slaan- nog komen.

Bron: politie en NOS

Locdown

Toen het kabinet in de eerste helft van het jaar een gedeeltelijke lockdown aankondigde, moesten veel winkels en sportscholen hun deuren noodgedwongen sluiten. Vanaf dat moment liep het aantal aangiftes tegen nep webwinkels enorm op. Of het nou om desinfecterende zeep, mondkapjes, fitnessartikelen, consumentenelektronica of barbecues ging, malafide verkopers beloofden producten te leveren, maar kwamen uiteindelijk niet over de brug.

"Twee ton aan Playstation 5-bestellingen"

Gijs van der Linden, teamleider bij het Landelijk Meldpunt Internetoplichting van de politie, vreest opnieuw dat consumenten massaal de dupe worden van nep webwinkels. “We zijn bang dat nu hetzelfde gaat gebeuren met bijvoorbeeld de PlayStation 5. Er is bijvoorbeeld een site waar voor twee ton aan Playstation 5-bestellingen is gedaan. In theorie kan er nog geleverd worden, maar we zijn bang dat het helemaal nooit gaat gebeuren”, zo vertelt Van der Linden aan de NOS.

Hij vreest dat criminelen de nep winkels al lang en breed heeft klaarstaan, maar wacht tot het juiste moment om ze live te zetten. Ze weten dat de politie hun site niet zomaar offline kan halen en proberen in korte tijd zoveel mogelijk slachtoffers te maken.

Professioneel te werk

Ze gaan daarbij professioneel te werk, zo weet Joep van de Ven, directeur van Betersport.nl. Cybercriminelen misbruikten zijn merknaam om slachtoffers te maken. Doordat de nepsite vanuit Rusland werd gehost en een betalingspartner had in Canada, duurde het twee weken voordat de nep winkel offline werd gehaald. Hij schat dat hij hierdoor een ton aan schade heeft opgelopen. “Maar voor de consument is het nog vervelender natuurlijk”, zo relativeert hij.

Beperkte middelen

De politie kan en wil harder optreden tegen malafide webshops, maar beschikt over beperkte middelen. “We moeten wedijveren met alles wat er gebeurt. Er is veel aankoopfraude, maar ook nog WhatsApp-fraude, CEO-fraude, phishing en andere cybercriminaliteit. We moeten onze capaciteit verdelen”, zo vertelt Van der Linden.

Om die reden richt de politie zijn pijlen op de grootste zaken. De recherche doet momenteel onderzoek naar een partij die 1.500 slachtoffers zou hebben gemaakt. De groep ronselde volgens de politie mensen om webwinkels te bouwen en zogeheten ‘geldezels', mensen die hun bankrekening tijdelijk ter beschikking stellen in ruil voor een deel van de opbrengst. Op deze manier zouden de daders al meer dan een half miljoen euro hebben verdiend.

Samenwerking

In een poging om het cybercriminelen zo lastig mogelijk te maken, werkt de politie nauw samen met banken en betaaldiensten als iDeal en PayPal. Als zij drie klachten binnenkrijgen over een verdachte webshop, dan mogen ze de bijbehorende rekening bevriezen. Er kan dan niet langer geld gestort of opgenomen worden.

Alert

Maar Van der Linden waarschuwt dat consumenten alert moeten blijven voor mogelijke nep winkels. “We kunnen nog zoveel maatregelen nemen, zolang mensen denken dat ze voor een schijntje een iPhone 11 kunnen kopen, roeien we de fraude niet uit.” Klinkt een aanbieding te mooi om waar te zijn, dan is dat waarschijnlijk ook zo.

Stichting Internet Domeinnaamregistratie Nederland

Stichting Internet Domeinnaamregistratie Nederland (SIDN) kwam dinsdag met een vergelijkbare oproep. De organisatie waarschuwde dat het aantal malafide webshops rond deze tijd normaal gesproken een stuk hoger ligt. Mogelijk wachten cybercriminelen tot het allerlaatste moment om hun malafide webshop online te zetten en in korte tijd veel slachtoffers te maken. Waakzaamheid blijft dan ook geboden.