Respect in het digitale tijdperk: Een einde aan 'Shame Sexting'

EN: Click here and choose your language using Google's translation bar at the top of this page ↑

In de digitale wereld waarin we vandaag leven, is het uitwisselen van berichten en foto's een normaal onderdeel van onze dagelijkse communicatie. Dit geldt ook voor jongeren, voor wie het sturen van seksueel getinte berichten en foto's, beter bekend als sexting, een manier kan zijn om te experimenteren met hun seksualiteit. Sexting wordt door velen gezien als een onschuldige en zelfs belangrijke stap in de seksuele ontwikkeling van jongeren. Het stelt hen in staat om op een veilige manier te verkennen wat ze voelen en hoe ze zich willen uitdrukken.

Echter, er is een donkere kant aan deze praktijk, die bekend staat als 'shame sexting'. Dit gebeurt wanneer seksueel getinte beelden zonder toestemming worden doorgestuurd, vaak met naaktfoto’s. Uit recente cijfers blijkt dat dit fenomeen steeds vaker voorkomt. Bijna een op de vijf jongeren geeft aan dat ze in het afgelopen half jaar ongewenst naaktbeelden hebben ontvangen. En ongeveer 1 op de 100 jongeren heeft ervaren dat hun eigen intieme foto of filmpje tegen hun wil werd gedeeld. Hoewel dit percentage misschien klein lijkt, vertegenwoordigt het toch zo'n 33.000 Nederlandse jongeren die hiermee te maken hebben gehad.

De strijd tegen shame sexting

De gevolgen van shame sexting zijn verreikend. Slachtoffers kunnen te maken krijgen met een negatief zelfbeeld, depressieve gevoelens, en in sommige gevallen zelfs met suïcidale gedachten. Het probleem wordt vaak erger gemaakt door 'victim blaming', waarbij de schuld bij het slachtoffer wordt gelegd omdat zij de foto hebben gemaakt, in plaats van bij de persoon die de beelden verspreidt. Dit leidt tot een cultuur waarin het slachtoffer zich schaamt en de dader vaak ongestraft blijft.

Het is duidelijk dat er een dringende behoefte is om deze schadelijke cultuur te doorbreken. Deskundigen en organisaties pleiten voor meer bewustwording en onderwijs over dit onderwerp. Scholen spelen hierin een cruciale rol. Door leerlingen en docenten te onderwijzen over de risico's van sexting en het belang van respect voor elkaars privacy, kunnen we beginnen met het veranderen van de manier waarop jongeren denken over en omgaan met seksualiteit. Dit onderwijs kan leiden tot een vermindering van incidenten en een cultuur waarin jongeren leren respectvol met elkaar om te gaan.

Een ander belangrijk aspect in de strijd tegen shame sexting is de rol van de wetgeving. Er worden stappen ondernomen om het verspreiden van seksueel getinte beelden zonder toestemming zwaarder te bestraffen. Zo zal misbruik van seksueel getint beeldmateriaal binnenkort worden beschouwd als een seksueel misdrijf, wat een veel zwaarder vergrijp is. Dit is een belangrijke stap voorwaarts in het erkennen van de ernst van het probleem en het bieden van betere bescherming aan slachtoffers.

Tegelijkertijd benadrukken experts dat het simpelweg invoeren van zwaardere straffen niet de enige oplossing is. Het is cruciaal om ook te werken aan het veranderen van de maatschappelijke houding ten opzichte van sexting en seksualiteit. Door voorlichting en bewustwordingscampagnes kunnen we beginnen met het aanpakken van de wortels van het probleem, zoals misogynie en de angst voor de seksualiteit van kinderen en jongeren.

Popcultuur en wetgeving in de strijd tegen shame sexting

Naast onderwijs en wetgeving speelt bewustwording door middel van popcultuur en media een significante rol in het bestrijden van shame sexting. Een inspirerend voorbeeld hiervan is de inzet van Nederlandse zangeres Meau, die met haar muziek jongeren wil bereiken en hen bewust wil maken van de impact van het ongewenst doorsturen van intieme beelden. Meau, die zelf geraakt werd door de verhalen van haar volgers over dit onderwerp, besloot actie te ondernemen door een liedje te schrijven. Haar nummer "Stukje van mij" draagt de boodschap uit om na te denken voordat je iets doorstuurt. Met bijna 800.000 maandelijkse luisteraars op Spotify, gebruikt Meau haar platform om een belangrijk gesprek op gang te brengen over respect en de gevolgen van onze digitale acties.

Deze aanpak illustreert hoe invloedrijke figuren in de media jongeren kunnen inspireren en informeren over serieuze onderwerpen op een manier die bij hun belevingswereld past. Door de boodschap te verpakken in muziek, een medium dat dicht bij het hart van veel jongeren ligt, wordt het onderwerp toegankelijker en makkelijker bespreekbaar.

Daarnaast is de verwachting dat de aanpak van shame sexting verder zal verbeteren door wijzigingen in de wetgeving. Met de nieuwe Wet Seksuele Misdrijven, die naar verwachting later dit jaar door de Eerste Kamer wordt aangenomen, zal het zonder toestemming verspreiden van seksueel getinte beelden strenger worden bestraft. Deze wet maakt het mogelijk om daders van shame sexting aan te pakken met zwaardere straffen, waardoor het juridische systeem een duidelijk signaal afgeeft over de ernst van deze daden. Hoewel het invoeren van strengere straffen alleen niet de oplossing is, is het een belangrijk onderdeel van een bredere strategie om sexting zonder toestemming tegen te gaan.

Een veelzijdige aanpak van shame sexting

Toch is het cruciaal om te beseffen dat de focus niet alleen moet liggen op het bestraffen van daders. Zoals Justine Pardoen van Bureau Jeugd & Media benadrukt, is het essentieel om een krachtigere boodschap te verspreiden die verder gaat dan alleen het juridische aspect. Het gaat om het veranderen van de manier waarop we als samenleving denken over sexting, seksualiteit en respect. Dit omvat het aanpakken van diepgewortelde problemen zoals misogynie en het stigma rondom de seksualiteit van jongeren. Door voorlichting, bewustwording en open gesprekken kunnen we een cultuur creëren waarin jongeren zich veilig en gerespecteerd voelen.

De rol van scholen, zoals eerder vermeld, blijft van cruciaal belang. Door onderwerpen als online seksueel misbruik en sexting op te nemen in het curriculum, krijgen jongeren vanaf een jonge leeftijd de informatie en de tools die ze nodig hebben om veilige en respectvolle keuzes te maken. Het onderwijs kan dienen als een krachtig platform voor preventie en kan jongeren helpen om de waarde van consent (toestemming) en de impact van hun digitale voetafdruk te begrijpen.

In conclusie, de strijd tegen shame sexting vereist een gecombineerde inspanning van onderwijs, wetgeving, bewustwording en cultuurverandering. Het is een complex probleem dat niet met één enkele oplossing kan worden opgelost. Echter, door samen te werken en te focussen op zowel preventie als het aanpakken van de gevolgen, kunnen we een veiligere en meer respectvolle samenleving creëren voor iedereen.

Bron: AD