De rechtbank van Arnhem heeft een 28-jarige man veroordeeld voor oplichtingspraktijken via WhatsApp. Hij deed zich voor als een ander om in deze hoedanigheid geld te vragen van zijn slachtoffers. Gezien de ernst van de misdrijven, legt de rechtbank de man een gevangenisstraf op van twee jaar, waarvan een half jaar voorwaardelijk. Daarnaast moet hij zijn slachtoffers ruim 14.000 euro terugbetalen.

Vriend in nood fraude

Vriend-in-nood-fraude ook wel VIN-fraude genoemd is een vorm van internetcriminaliteit die steeds meer slachtoffers eist. Het werkt als volgt. Een oplichter doet zich voor als een vriend, kennis, collega of familielid met een acuut geldprobleem. Om de oplichting geloofwaardiger te maken, gebruikt hij een naam en profielfoto van iemand die het slachtoffer kent. Als de ontvanger begint over het afwijkende telefoonnummer, gebruikt de fraudeur een smoes: bijvoorbeeld dat zijn telefoon is gestolen, hij zijn simkaart kwijt is en daarom een nieuw nummer heeft.

Nadat de oplichter het vertrouwen van zijn slachtoffer heeft gewonnen, maakt hij zijn bedoelingen kenbaar: hij zit zogenaamd in financiële moeilijkheden en heeft onmiddellijk geld nodig. Zo niet, dan heeft dat ernstige consequenties voor hem: de deurwaarder neemt zijn inboedel in beslag, de elektriciteit wordt afgesloten, of hij kan het land waar hij op dat moment zogenaamd op vakantie is niet verlaten. Of net als in het voorbeeld hierboven de aannemer wil een voorschot van €1000,- anders stoppen de werkzaamheden, deze aanval noemt men een 'spearaanval' en is gericht op een slachtoffer die gezocht wordt door sociale engineering. Vaak zie je dat de gevorderde cybercriminelen een spearaanval uitvoeren en de beginnende of de gemakzuchtige cybercrimineel een 'sprayaanval', een sprayaanval is als het ware schieten met hagel en kijken wat je raakt.

Geloofwaardigheid de kunst

Argeloze slachtoffers geloven de verzinsels van de oplichter en zijn bereid om geld over te maken, of de fraudeur stuurt een Tikkie en de ontvanger maakt het bedrag over. Op dat moment weten ze niet dat ze in werkelijkheid geld overmaken naar de bankrekening van de oplichter. Daar komen ze vaak pas achter op het moment dat het kwaad al is geschied. Slachtoffers kunnen fluiten naar hun geld.

Velen denken ‘dat zal mij niet overkomen’, maar de cijfers laten een ander beeld zien. Het aantal meldingen van WhatsApp-fraude steeg afgelopen jaar met een factor vier ten opzichte van 2019. We hebben het dan over meer dan 11.000 meldingen. Volgens de meest recente politiecijfers wordt er landelijk gemiddeld honderd keer per dag aangifte gedaan van WhatsApp-fraude, wat ook wel vriend-in-noodfraude of hulpvraagfraude wordt genoemd. De totale financiële schade wordt geschat op 13 miljoen euro.

De rechtbank

WhatsApp-fraude is dus een groot probleem. Rechters treden dan ook hard op tegen het fenomeen. De rechtbank van Arnhem veroordeelde deze week een 28-jarige man uit de Gelderse hoofdstad voor het plegen van oplichting via WhatsApp. Zoals hierboven beschreven deed hij zich voor als een ander, in dit geval als iemands zoon of dochter. Hij zei dat hij financiële problemen had en direct geld nodig had. Slachtoffers die niets in de gaten hadden maakten grote geldbedragen over naar zijn rekening. De oplichter stond klaar bij een pinautomaat om het gestorte geld direct op te nemen. Dat deed hij telkens binnen een tijdsbestek van zes minuten.

In één geval deed de Arnhemse oplichter zich voor als een medewerkster van de ING bank. Het slachtoffer maakte grote geldbedragen over, die de man naderhand contant opnam. De man deed dit in februari, augustus en november van vorig jaar.

In de rechtbank verklaarde de 28-jarige man dat hij als tussenpersoon fungeerde en alle pintransacties uitvoerde in opdracht van een ander. Hij zei dat hij geen idee had dat het geld via oplichting verkregen was en dat er zoveel slachtoffers waren. De rechter vond de verklaring van de man ongeloofwaardig. Het feit dat hij het overgemaakte geld telkens binnen enkele minuten opnam, is volgens de rechter bewijs dat de verdachte wist wat hij deed. Tevens gaf de oplichter aan dat hij wist dat het geld dat hij moest pinnen ‘geen zuivere koffie’ was. De rechter acht oplichting dan ook bewezen.

“Deze wijze van oplichting vergt een planmatige aanpak, intensieve samenwerking en duidelijke afstemming tussen de daarbij betrokken personen”, concludeert de rechtbank. “Ten aanzien van de pinpas die verdachte voorhanden had en in een aantal zaken gebruikte om de geldbedragen te pinnen, vindt de rechtbank heling van de pinpas en diefstal van de geldbedragen bewezen. Dat de eigenaar van deze pas vrijwillig zijn pas heeft afgestaan en betrokken was bij de oplichtingszaken, is volgens de rechtbank niet aannemelijk geworden.”

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat de man ook bij twee andere oplichtingszaken betrokken is geweest. Dat zou blijken uit gesprekken tussen de voormalige partner van de man en de man zelf, en tussen de ex-partner van de man en een persoon van wie de rekening werd gebruikt voor de oplichting. De verdachte ontkende hier iets van af te weten.

Al met al oordeelt de rechtbank dat de 28-jarige man zich schuldig heeft gemaakt aan oplichting via WhatsApp, diefstal in vereniging met een valse sleutel en heling. Gezien de ernst van de misdrijven vindt de rechter dat een gevangenisstraf van twee, waarvan zes maanden voorwaardelijk, passend is. Daarmee passeert de rechtbank de eis van de officier van justitie, die om een lagere straf had gevraagd.

Naast de celstraf moet de man ook een schadevergoeding betalen aan zijn slachtoffers. Het gaat om een geldbedrag van ruim 14.000 euro. De rechter kende de vorderingen van de slachtoffers voor het grootste gedeelte toe.

Bron: rechtspraak.nl

Gerelateerde artikelen 》

Meer info over VIN fraude 》

Bekijk alle vormen en begrippen 》

Actuele aanvallen overzicht per dag 》

Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier.

VIN fraude gerelateerde berichten