Click here or click 'CHOOSE LANGUAGE' and then choose your language using Google's translation bar at the top of this page ↑

In ons vorige artikel bespraken we de lezing van Paul Smit over "Jouw brein en sociale media" en hoe ons brein ons kan misleiden door cognitieve vooroordelen. We hebben ook gezien hoe cybercriminelen deze breinfouten in toenemende mate gebruiken om mensen slachtoffer te maken van cybercriminaliteit. In dit vervolg artikel zullen we dieper ingaan op hoe cybercriminelen gebruikmaken van onze cognitieve vooroordelen en wat we kunnen doen om ons hiertegen te beschermen.

Social engineering, phishing en andere tactieken die misbruik maken van onze psychologie

1. Social engineering en het halo-effect Cybercriminelen maken vaak gebruik van social engineering-technieken, waarbij ze zich voordoen als iemand die we vertrouwen of sympathiek vinden, om zo toegang te krijgen tot onze gegevens of systemen. Het halo-effect treedt op wanneer we iemand automatisch positieve eigenschappen toekennen op basis van een enkele positieve eigenschap. Cybercriminelen kunnen dit effect uitbuiten door bijvoorbeeld aantrekkelijke foto's te gebruiken op neppe social media-profielen om ons te misleiden en ons vertrouwen te winnen.

2. Phishing en confirmation bias Phishing-aanvallen zijn een veelvoorkomende manier waarop cybercriminelen proberen toegang te krijgen tot onze gevoelige informatie. Ze sturen ons e-mails die eruitzien alsof ze afkomstig zijn van legitieme organisaties, zoals banken of overheidsinstanties. Confirmation bias treedt op wanneer we informatie accepteren die overeenkomt met onze bestaande overtuigingen en informatie die tegen onze overtuigingen ingaat, negeren of vermijden. Cybercriminelen kunnen dit uitbuiten door phishing-e-mails te sturen die onze overtuigingen bevestigen of inspelen op onze angsten.

3. Scareware en het backfire effect Scareware is een vorm van malware die valse waarschuwingen en bedreigingen weergeeft om ons te manipuleren om onnodige en mogelijk schadelijke software te installeren. Het backfire effect treedt op wanneer we, in plaats van onze overtuigingen bij te stellen wanneer we met tegenstrijdige informatie worden geconfronteerd, juist sterker gaan geloven in wat we al dachten. Cybercriminelen kunnen dit effect uitbuiten door valse waarschuwingen te tonen die ons bang maken en ons aanzetten tot het nemen van ondoordachte acties.

4. Techniek en het Ikea-effect Het Ikea-effect treedt op wanneer we iets meer waarderen omdat we er zelf tijd en moeite in hebben gestoken, zoals het in elkaar zetten van een meubel. Cybercriminelen kunnen dit effect uitbuiten door ons te verleiden tot het investeren van tijd en moeite in het installeren en configureren van schadelijke software of het delen van onze gegevens met hen, waardoor we minder geneigd zijn om achterdochtig te zijn of de waarde van hun verzoeken in twijfel te trekken.

Bewustwording van cognitieve vooroordelen en tips voor veiliger online gedrag

Om ons te beschermen tegen cybercriminelen die misbruik van onze cognitieve vooroordelen, is het belangrijk om ons bewust te zijn van deze vooroordelen en hoe ze ons gedrag kunnen beïnvloeden. Hier zijn enkele tips om jezelf te beschermen tegen cybercriminaliteit:

1. Wees sceptisch en alert: Neem niet alles wat je ziet of leest op internet als vanzelfsprekend aan. Controleer altijd de bron en wees extra voorzichtig met e-mails, berichten of verzoeken van onbekende afzenders.

2. Update je software: Zorg ervoor dat je besturingssysteem, antivirussoftware en andere belangrijke applicaties up-to-date zijn. Dit helpt je om bekende kwetsbaarheden en beveiligingsrisico's te verminderen.

3. Gebruik sterke wachtwoorden: Gebruik unieke en complexe wachtwoorden voor al je online accounts. Overweeg het gebruik van een wachtwoordmanager om je wachtwoorden veilig op te slaan en te beheren.

4. Wees voorzichtig met het delen van persoonlijke informatie: Deel geen gevoelige gegevens, zoals je adres, telefoonnummer of financiële informatie, tenzij je zeker weet dat de ontvanger betrouwbaar is en dat de verbinding beveiligd is.

5. Vermijd openbare wifi-netwerken: Gebruik geen openbare wifi-netwerken voor online bankieren, winkelen of het uitvoeren van andere gevoelige transacties. Openbare netwerken kunnen gemakkelijk worden gemanipuleerd door cybercriminelen.

6. Wees bewust van je online gedrag: Herken wanneer je mogelijk beïnvloed wordt door een cognitief vooroordeel en neem de tijd om je beslissingen te evalueren voordat je op een link klikt of gegevens deelt.

7. Educateer jezelf en anderen: Leer meer over cyberveiligheid en deel je kennis met vrienden en familie. Hoe meer mensen zich bewust zijn van de risico's en voorzorgsmaatregelen, hoe beter we onszelf en elkaar kunnen beschermen tegen cybercriminaliteit.

Door een beter begrip te krijgen van de manieren waarop cybercriminelen gebruikmaken van onze cognitieve vooroordelen en door proactief stappen te ondernemen om ons gedrag en onze online gewoonten te verbeteren, kunnen we onze blootstelling aan cybercriminaliteit verminderen en onze digitale wereld veiliger maken.

Meer tip van de week artikelen